İsrail-Suriye İlişkilerinde Yepyeni Bir Dönem

9 Temmuz 2025 itibarıyla, İsrail ve Suriye arasındaki on yıllardır süren düşmanlık, diplomatik temaslarla yumuşama sinyalleri veriyor. Suriye’nin yeni lideri Ahmed al-Shara, ABD’nin arabuluculuğunda İsrail ile dolaylı görüşmeler başlatarak sınır sorunlarını çözmeye çalışıyor. Bu gelişme, Ortadoğu’da güç dengelerinin değişmesi ve İran karşıtlığı gibi ortak bir zemin bulmasıyla dikkat çekiyor. İki ülke, özellikle İran destekli vekil grupların Suriye’ye sızmasını engelleme konusunda güvenlik endişelerini paylaşıyor. ABD Başkanı Donald Trump’ın desteğiyle, ABD Suriye’deki temasları kolaylaştırıyor ve İsrail ile Suriye arasında bir çatışmasızlık paktı öneriyor.

Görüşmeler, 1974’teki ayrışma anlaşmasına dönüşü hedefliyor; bu, Golan Tepeleri’nde önceki ateşkesi yeniden tesis edebilir, ancak tam bir barış anlaşmasından ziyade gerilimi azaltmaya odaklanıyor. Suriye’nin Abraham Anlaşmaları’na katılması için ABD’nin çağrılarına rağmen, Şam henüz bu adımı atmaya hazır değil. Taraflar, sınır bölgesindeki güvenlik sorunlarını çözmeye öncelik veriyor. Suriye lideri al-Shara’nın pragmatik yaklaşımı, seleflerinden farklı olarak dikkat çekiyor ve bu, ilişkilerde yeni bir sayfa açılabileceğine dair umutları artırıyor.

Yorum & Analiz

Bu yumuşama, İsrail-Suriye ilişkilerinde tarihi bir dönüm noktası olabilir, ancak temkinli bir iyimserlik gerektiriyor. İran’ın Suriye’deki etkisi azalırken, İsrail’in güneye yönelik askeri operasyonları ve Golan Tepeleri’ndeki varlığı, görüşmelerin başarısını riske atabilir. al-Shara’nın İran’a mesafeli duruşu, Batı ile ilişkileri güçlendirme çabası olarak görülebilir, ancak Suriye halkının Golan konusundaki hassasiyeti ve İsrail’in işgal politikaları, iç muhalefeti tetikleyebilir. ABD’nin arabuluculuğu, Trump’ın Orta Doğu vizyonunu yansıtıyor olsa da, Suriye’nin iç istikrarsızlığı ve uluslararası baskılar süreci zorlaştırabilir.

Uzun vadede, bu diyalog barışa giden bir yol açabilir, ancak kısa vadede sınırlı bir çatışmasızlık anlaşması daha gerçekçi görünüyor. İsrail’in Golan’daki egemenlik ısrarı ve Suriye’nin toprak bütünlüğü talebi, müzakerelerde temel bir çelişki yaratıyor. Bölgedeki diğer aktörlerin—özellikle İran ve Rusya’nın—tepki ve etkileri de belirleyici olacak. Bu süreç, Orta Doğu’da yeni ittifakların ve rekabetlerin şekillendiği bir dönemi işaret edebilir, ancak başarı, karşılıklı güven ve somut adımlara bağlı.

Kaynaklar: Reuters, Associated Press, U.S. State Department statements, Israeli Ministry of Foreign Affairs (mfa.gov.il), The Times of Israel, X