Suriye’deki geçiş sürecinde Şam, yerel ve uluslararası ilişkileri yeniden şekillendirmeye çalışıyor. Süveyda’daki Dürzi-Bedevi gerilimleri merkezi otoritenin zayıflığını gösteriyor. Şam, arabuluculukla barış sağlamaya çabalıyor, ancak mezhepsel dinamikler zorluk yaratıyor. Rusya diplomatik, İran siyasi destek sunuyor. İsrail müdahaleleri ve SDG’nin özerklik talepleri kontrolü tehdit ediyor. Türkiye’nin yardım ve gaz tedariki, Şam ile normalleşmeyi ve yeniden inşayı destekliyor.
Haber Giriş Tarihi: 16.07.2025 14:16
Haber Güncellenme Tarihi: 16.07.2025 14:57
Kaynak:
Haber Merkezi
www.jeopolitikhaber.com
Son 24 Saatte Güncel Gelişmeler
15 Temmuz 2025, 09:30: Süveyda vilayetinde, Dürzi milisler ile Bedevi aşiretleri arasında su kaynakları ve tarım arazileri üzerindeki anlaşmazlık silahlı çatışmaya dönüştü. Çatışmalarda 15 kişi hayatını kaybetti, 35 kişi yaralandı; yerel hastaneler acil durum ilan etti. Suriye ordusu, bölgeye iki tabur takviye birlik, zırhlı araçlar ve ağır silahlar sevk ederek kontrol sağlamaya çalıştı. Yerel halk, ordunun sert müdahalesinin mezhepsel gerilimleri körüklediğini, özellikle Dürzi toplumuyla Şam yönetimi arasındaki güven krizini derinleştirdiğini ifade etti. Suriye Savunma Bakanlığı, ateşkese ulaşıldığını duyurdu, ancak Dürzi liderler, Şam’ın taahhütlerini yerine getirmediği gerekçesiyle müzakereleri askıya aldı. Mezhepsel gerilimler, yeni yönetimin güneyde otorite kurma kapasitesini sınarken bölgesel istikrarsızlığı artırabilir. (SOHR, Al-Watan)
15 Temmuz 2025, 10:15: Şam’ın kırsal kesimlerinde, Süveyda’ya lojistik sevkiyat yapan Suriye ordusunun konvoylarına İsrail tarafından hava saldırıları düzenlendi. Saldırılar, iki askeri araç deposunu ve bir yakıt konvoyunu hedef aldı; SANA, maddi hasarın büyük olduğunu, ancak can kaybı olmadığını bildirdi. İsrail Savunma Bakanlığı, saldırının “terörist gruplara silah sevkiyatını engellemek” için yapıldığını iddia etti, ancak yerel kaynaklar, hedeflerin Suriye ordusunun Süveyda operasyonlarıyla bağlantılı olduğunu öne sürdü. Bölge halkı, saldırıların elektrik şebekesi ve su altyapısına zarar verdiğini, günlük yaşamı aksattığını belirtti. Bu müdahale, Suriye’nin savunma kapasitesini zayıflatabilir. (SANA, Reuters)
15 Temmuz 2025, 11:00: Süveyda şehir merkezinde, Suriye ordusu ile Dürzi milislerle bağlantılı silahlı gruplar arasında yoğun çatışmalar yaşandı. Çatışmalar, yerel pazarlar ve yerleşim alanlarına sıçradı; en az 12 sivil tahliye sırasında yaralandı. Suriye Savunma Bakanlığı, operasyonların “terörist gruplara” karşı sürdürüldüğünü duyurdu, ancak Dürzi liderler, ordunun sivil alanlarda ağır silahlar kullanmasının halk arasında korkuya yol açtığını savundu. Yerel kaynaklar, çatışmaların su ve elektrik altyapısına zarar verdiğini, insani krizi derinleştirdiğini belirtti. Çatışmalar, yeni hükümetin otoritesini sınayabilir. (BBC, Sham Times)
15 Temmuz 2025, 12:30: Süveyda’da Suriye ordusunun tanksavar füzeler ve topçu ateşi kullandığı bildirildi, bu da yerel halk arasında paniğe ve sivil alanlarda ciddi hasara yol açtı. Dürzi liderler, Şam yönetimine diyalog çağrısı yaptı. Suriye İçişleri Bakanlığı, durumu “tehlikeli bir tırmanma” olarak nitelendirdi; Dışişleri Bakanlığı ise uluslararası toplumu “iç işlere karışmamaya” çağırdı. Yerel kaynaklar, ordunun sert müdahalesinin Dürzi toplumuyla ilişkileri gerdiğini ifade etti. (Al Jazeera, Enab Baladi)
15 Temmuz 2025, 14:00: Süveyda’daki çatışmaların, Dürzi toplumu ile Bedevi aşiretleri arasındaki tarihi rekabetten ve su kaynakları ile tarım arazileri üzerindeki çekişmelerden kaynaklandığı belirtildi. Yerel kaynaklar, çatışmaların mezhepsel gerilimleri körüklediğini ifade etti. Suriye yönetimi, yerel liderlerle arabuluculuk görüşmeleri başlattı, ancak ilerleme sağlanamadı. Dürzi temsilciler, Şam’ın özerklik taleplerini dikkate alması gerektiğini vurguladı. (The Guardian, Suriye TV)
15 Temmuz 2025, 15:45: İsrail, Süveyda yakınlarındaki Suriye ordusunun lojistik hatlarına hava saldırısı düzenledi. Saldırılar, iki askeri üssü ve bir cephaneliği hedef aldı; yerel kaynaklar, patlamaların çevre köylerde duyulduğunu bildirdi. Suriye Savunma Bakanlığı, maddi hasar olduğunu, can kaybı olmadığını duyurdu. İsrail, operasyonun “Dürzi toplumu için tehdit oluşturan silah sevkiyatlarını” engellediğini iddia etti. Yerel halk, saldırıların sivil altyapıya zarar verdiğini belirtti. (CNN, SANA)
15 Temmuz 2025, 17:00: Suriye ordusu, Süveyda’da sokağa çıkma yasağı ilan etti ve şehir merkezinde zırhlı araçlarla devriye gezdi. Rusya Dışişleri Bakanlığı, Suriye yönetimini desteklediğini ve “dış müdahalelere karşı” olduğunu açıklarken, Moskova’nın bölgeye ek askeri danışman gönderdiği bildirildi. Yerel kaynaklar, Rus danışmanların Suriye ordusunun operasyonlarını koordine ettiğini belirtti. (TASS, Al-Watan)
15 Temmuz 2025, 18:30: Suriye’nin kuzeydoğusunda, SDG (Suriye Demokratik Güçleri) Rakka sınırına ek askeri sevkiyat yaptı ve Şam’ın merkeziyetçi politikalarına karşı özerklik taleplerini yineledi. Yerel kaynaklar, SDG’nin ABD’den lojistik destek aldığını bildirdi. Suriye ordusu, SDG’nin hareketlerini “provokasyon” olarak nitelendirdi. Bu gerilim, kuzeydoğuda çatışma riskini artırabilir. (Rudaw, Enab Baladi)
15 Temmuz 2025, 20:00: Süveyda’daki çatışmalar, İsrail’in hava saldırıları ve Rusya’nın askeri danışman sevkiyatı ile karmaşıklaştı. Yerel kaynaklar, çatışmaların şehir merkezinden kırsal alanlara yayıldığını, sivil tahliyelerin devam ettiğini bildirdi. Dürzi liderler, Şam’ın diyalog önerilerine yanıt vermediğini savundu. (Foreign Affairs, Sham Times)
15 Temmuz 2025, 21:15: Suriye ordusu, Süveyda’da “terörist grupları” etkisiz hale getirdiğini ve şehirde güvenliği sağladığını iddia etti. Yerel kaynaklar, kırsal bölgelerde düşük yoğunluklu çatışmaların devam ettiğini ve 200’den fazla ailenin yerinden edildiğini bildirdi. Çatışmaların sürmesi, yeni yönetimin otoritesini zayıflatabilir. (SANA, SOHR)
15 Temmuz 2025, 22:00: Şam’daki Aziz İlyas Rum Ortodoks Kilisesi’ne bombalı saldırı düzenlendi; ciddi maddi hasar meydana geldi, can kaybı bildirilmedi. Saldırıyı üstlenen olmadı, ancak yerel kaynaklar radikal grupları işaret etti. Yerel halk, dini mekanlara saldırıların mezhepsel gerilimleri artırdığını ifade etti. (Al-Monitor, Suriye TV)
15 Temmuz 2025, 23:30: Suriye Dışişleri Bakanlığı, AB’nin Suriye’ye yönelik ekonomik yaptırımları kaldırma kararını memnuniyetle karşıladı. Bakanlık, bu adımın enerji ve altyapı projelerine katkı sağlayacağını belirtti. Yerel ekonomistler, dış yatırımların artabileceğini, ancak yardım dağıtımında şeffaflık gerektiğini ifade etti. (SANA)
16 Temmuz 2025, 01:00: Yemen Dışişleri Bakanlığı, ABD’nin Suriye yaptırımlarını kaldırma kararını desteklediğini ve Suriye’nin toprak bütünlüğüne vurgu yaptı. Yemen, Suriye halkına insani yardım taahhüdünde bulundu. (SANA, Al-Arabiya)
16 Temmuz 2025, 02:30: Umman Sultanlığı, ABD’nin Suriye yaptırımlarını kaldırma kararını memnuniyetle karşıladı ve Suriye halkına destek mesajı yayımladı. Umman, bölgesel istikrar için işbirliğine hazır olduğunu belirtti. (SANA, Asharq Al-Awsat)
16 Temmuz 2025, 04:00: Halep ve İdlib’de, yerel milislerle Suriye ordusu arasında lojistik yollar üzerindeki kontrol mücadelesi nedeniyle düşük yoğunluklu çatışmalar yaşandı. Milisler, Halep’in kuzeyindeki bir kontrol noktasını hedef aldı; ordu hava desteğiyle karşılık verdi. Çatışmalar, insani yardım sevkiyatlarını aksattı. (SOHR, Enab Baladi)
16 Temmuz 2025, 05:15: İsrail, Süveyda’daki Dürzi toplumu için “koruma” taahhüdünü yineledi ve Şam’a karşı operasyonlarının süreceğini duyurdu. Yerel kaynaklar, İsrail’in Golan Tepeleri’nden keşif uçuşlarını artırdığını bildirdi. Suriye Dışişleri Bakanlığı, bu açıklamaları kınadı. (Reuters, SANA)
16 Temmuz 2025, 06:30: Suriye Savunma Bakanlığı, Süveyda’da ateşkese ulaşıldığını ve Dürzi liderlerle müzakerelerin devam ettiğini duyurdu. Yerel kaynaklar, kırsal bölgelerde gerginliğin devam ettiğini bildirdi. Ateşkes, kısa vadeli rahatlama sağlayabilir, ancak uzlaşma sağlanamazsa çatışmalar alevlenebilir. (SANA, Al-Watan)
16 Temmuz 2025, 07:00: Lazkiye’de Türkmen köylerinde devam eden orman yangınlarına Türkiye’den İHH ekipleri müdahale etti. Yangınlar, tarım arazilerini tehdit ediyor; yerel yetkililer, insani yardım ihtiyacının arttığını bildirdi. Türkiye’nin yardımları, bölgesel istikrar için önemli bir katkı sağlıyor. (SANA, Suriye Dışişleri Bakanlığı)
16 Temmuz 2025, 08:00: Suriye Ekonomi Bakanı, Türkiye ile enerji sektöründe gaz tedarik anlaşmalarının yakında başlayacağını duyurdu. Bakan, bu anlaşmaların enerji krizini hafifleteceğini belirtti. İş çevreleri, ticaretin artmasının ekonomik toparlanmayı hızlandırabileceğini ifade etti. (SANA, Suriye Dışişleri Bakanlığı)
16 Temmuz 2025, 08:30: ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi, Şam’da Suriye Cumhurbaşkanı ile görüştü. Görüşmede, yaptırımların kaldırılması ve IŞİD’e karşı işbirliği ele alındı. Yerel kaynaklar, ABD’nin SDG’ye desteğini sürdüreceğini, ancak Şam ile diyaloğu güçlendirmek istediğini bildirdi. (SANA, The Washington Post)
16 Temmuz 2025, 09:00: Suriye Hava Yolları, Şam-İstanbul uçuşlarını başlattı; ilk uçuş İstanbul Havalimanı’na iniş yaptı. Yerel medya, bu gelişmenin turizm ve ticareti canlandırabileceğini bildirdi. Uçuşlar, Suriye’nin ekonomik toparlanmasını destekleyebilir. (SANA, Suriye TV)
16 Temmuz 2025, 09:30: Halep’te bir insani yardım konvoyuna düzenlenen saldırıda 3 kişi yaralandı, malzemelerin bir kısmı tahrip oldu. Saldırıyı üstlenen olmadı, ancak yerel kaynaklar milis gruplarını işaret etti. Suriye ordusu, bölgede güvenlik önlemlerini artırdı. (SOHR, Enab Baladi)
Politik Değerlendirme
Suriye’deki geçiş süreci, Şam yönetiminin yerel ve uluslararası aktörlerle ilişkilerini yeniden şekillendirme çabalarını yoğunlaştırıyor. Süveyda’daki çatışmalar, Dürzi ve Bedevi toplulukları arasındaki gerilimlerin, merkezi otoritenin kırılganlıklarını nasıl ortaya çıkardığını gösteriyor. Şam, yerel liderlerle arabuluculuk yoluyla toplumsal barışı sağlamaya çalışıyor, ancak mezhepsel ve etnik dinamiklerin hassasiyeti bu süreci zorlaştırıyor. Rusya’nın diplomatik desteği, Suriye’nin uluslararası meşruiyetini güçlendiriyor; İran ise Şam ile yakın siyasi bağlarını sürdürerek bölgesel etkisini koruyor. Ancak, İsrail’in askeri müdahaleleri ve SDG’nin özerklik talepleri, merkezi kontrolü tehdit ediyor. Türkiye’nin ekonomik ve insani yardım girişimleri, özellikle gaz tedariki ve uçuşların yeniden başlaması, Şam ile ilişkilerin normalleştiğini gösteriyor ve Suriye’nin yeniden inşası için sağlam bir temel sunuyor.
Uluslararası toplumun Suriye’ye bakışı, yaptırımların kaldırılmasıyla değişiyor. ABD’nin Şam ile doğrudan diyalog kurması ve AB’nin ekonomik yaptırımları kaldırması, Suriye’nin küresel sisteme entegrasyonunu hızlandırabilir. Ancak, İran ve İsrail arasındaki rekabet, Suriye’nin iç politik dengelerini etkiliyor. Şam, yerel topluluklarla uzlaşma ararken, bölgesel ve küresel güçler arasında denge kurmak zorunda. Türkiye’nin enerji anlaşmaları ve insani yardımları, bölgesel istikrar için kilit bir rol oynuyor; bu girişimler, Suriye’nin toparlanma sürecine destek sağlarken, Türkiye’nin bölgesel liderlik kapasitesini de güçlendiriyor.
Askeri Değerlendirme
Rusya’nın Suriye’ye sağladığı askeri destek, Şam yönetiminin güvenlik operasyonlarını sürdürmesine olanak tanıyor, ancak bu destek, hükümetin uzun vadeli istikrarını garantilemekten uzak. Son iki haftada, Rusya’nın Tartus ve Hmeymim üslerinden sağladığı lojistik, eğitim ve sınırlı hava desteği, Suriye ordusunun Süveyda’daki operasyonlarını destekledi. Ancak, İsrail’in sık hava saldırıları, ordunun lojistik hatlarını kesintiye uğratarak hareket kabiliyetini kısıtlıyor. Rus danışmanların varlığı ve hava savunma sistemlerinin kullanımı, Suriye ordusunun taktik kapasitesini artırıyor, ancak bu destek, daha çok kısa vadeli operasyonel ihtiyaçları karşılıyor. Kuzeydoğuda, SDG’nin Rakka sınırına sevkiyat yapması ve ABD’nin lojistik desteği, Şam’ın merkeziyetçi politikalarına direnci gösteriyor; Rusya’nın bu bölgedeki etkisi sınırlı. Bu durum, Suriye ordusunun ülke genelinde tam kontrol sağlama kapasitesini zorlaştırıyor.
İsrail’in Süveyda’daki müdahaleleri ve ABD’nin SDG ile işbirliği, Suriye’nin askeri stratejisini karmaşıklaştırıyor. Halep ve İdlib’deki düşük yoğunluklu çatışmalar, yerel milislerle lojistik yollar üzerindeki çekişmeyi yansıtıyor; Rusya’nın sınırlı hava desteği etkili olsa da, geniş çaplı kontrol için yetersiz. İran, milis grupları aracılığıyla Suriye ordusuna destek sağlıyor, ancak bu gruplar İsrail’in hedefleri arasında. Türkiye’nin sınır güvenliği ve insani yardım operasyonları, kuzeydeki istikrarı desteklerken, Suriye ordusunun kapasitesini dolaylı olarak güçlendiriyor. Rusya’nın askeri desteğinin ölçeği, Şam’ın mevcut operasyonları sürdürmesine olanak tanıyor, ancak iç ve dış tehditlere karşı uzun vadeli savunma kapasitesi inşa etmek için yeterli değil.
Son Tahlil
Suriye’deki son gelişmeler, Şam yönetiminin iç ve dış dinamiklerle karşı karşıya olduğu karmaşık bir tabloyu ortaya koyuyor. Süveyda’daki çatışmalar, yerel topluluklar arasındaki gerilimlerin Şam’ın otorite kurma çabalarını zorlaştırdığını gösteriyor. İsrail’in hava saldırıları, Suriye’nin savunma kapasitesini zayıflatırken, Rusya’nın sınırlı askeri desteği ve İran’ın milis grupları, Şam’ın operasyonel sürekliliğini destekliyor, ancak uzun vadeli istikrar için yetersiz. ABD’nin SDG ile ilişkileri, kuzeydoğuda çatışma riski yaratıyor. Türkiye’nin enerji anlaşmaları ve insani yardımları, Suriye’nin yeniden inşasını destekliyor ve bölgesel istikrar için olumlu bir zemin oluşturuyor. Yaptırımların kaldırılması, ekonomik toparlanma için fırsat sunuyor, ancak yardımların dağıtımı ve bölgesel rekabet süreci karmaşıklaştırabilir. Gelecek senaryolar, Şam’ın iç bütünlüğünü koruma, yerel topluluklarla uzlaşma ve uluslararası aktörlerle dengeli ilişkiler kurma becerisine bağlı olacak.
Aktör
Güçlü Yönler
Zayıf Yönler
Fırsatlar
Tehditler
Şam Hükümeti
Rusya ve İran’ın askeri ve siyasi desteği, uluslararası meşruiyet kazanma, yaptırımların kaldırılması
Zayıf askeri kapasite, yerel topluluklarla güven krizi, ekonomik kırılganlık
Ekonomik toparlanma için uluslararası yardımlar, Türkiye ile enerji ve ticaret anlaşmaları
İsrail’in hava saldırıları, SDG’nin özerklik talepleri, mezhepsel gerilimler
İsrail
Gelişmiş askeri teknoloji, Golan Tepeleri’nde stratejik konum, Dürzi toplumuyla bağlar
Bölgesel izolasyon riski, Suriye’deki iç aktörlerle sınırlı diyalog
Ekonomik ve insani yardım kapasitesi, bölgesel diplomatik etki, Şam ile normalleşme
SDG ile gerilim, bölgesel rekabetin baskısı
Enerji ve ticaret anlaşmalarıyla Suriye’nin yeniden inşasına katkı, bölgesel liderlik
SDG ile çatışma riski, İran ve Rusya ile rekabet
ABD ve Desteklediği Gruplar
SDG’ye lojistik ve askeri destek, küresel diplomatik nüfuz, IŞİD’e karşı liderlik
Şam ile sınırlı diyalog, Türkiye ile gerilim, SDG’nin meşruiyet sorunu
Şam ile diyalog geliştirme, kuzeydoğuda istikrar sağlama
Rusya ve İran ile rekabet, SDG-Şam çatışması
Rusya
Tartus ve Hmeymim üsleri, Suriye ordusuna lojistik destek, diplomatik nüfuz
Sınırlı askeri destek ölçeği, ekonomik kısıtlamalar
Suriye’de stratejik liderlik, bölgesel nüfuz artışı
İsrail’in hava saldırıları, ABD ile rekabet
İran
Milis grupları aracılığıyla askeri destek, Şam ile güçlü ittifak
İsrail’in hedefi olma, ekonomik yaptırımlar
Suriye’nin yeniden inşasında rol oynama, Şii nüfuzunu artırma
İsrail’in saldırıları, ABD ve Türkiye ile gerilim
SWOT Yorumu: Suriye’deki durum, Şam yönetiminin iç ve dış aktörlerle karmaşık bir denge içinde olduğunu yansıtıyor. Şam, Rusya ve İran’ın desteğiyle uluslararası meşruiyet kazanmaya çalışıyor, ancak yerel topluluklarla güven krizi ve İsrail’in hava saldırıları otorite kurmayı zorlaştırıyor. İsrail, askeri üstünlüğünü ve Dürzi toplumuyla bağlarını kullanarak İran’ın etkisini sınırlamayı hedefliyor, ancak bu, bölgesel gerilimleri artırıyor. Türkiye, ekonomik ve insani yardımlarıyla Suriye’nin yeniden inşasına katkı sağlıyor; enerji anlaşmaları ve yangınlara müdahale, bölgesel istikrar için olumlu bir zemin oluşturuyor. ABD ve SDG, kuzeydoğuda özerklik taleplerini sürdürerek Şam’la çatışma riskini artırıyor, ancak diyalog girişimleri uzlaşma fırsatı sunuyor. Rusya, sınırlı askeri desteğiyle Şam’ı operasyonel olarak ayakta tutuyor, ancak bu destek uzun vadeli istikrar için yetersiz. İran, milisleriyle Şam’ı desteklerken, İsrail’in hedefi olmaktan kurtulamıyor. Bölgesel rekabet ve iç dinamiklerin hassasiyeti, tüm aktörler için istikrarı tehdit ediyor.
Yararlanılan / Esinlenilen Kaynaklar:
BBC, CNN, The Guardian, Reuters, Al Jazeera, SANA, SOHR, TASS, Rudaw, Foreign Affairs, Al-Monitor, The Washington Post, The New York Times, Le Monde, The Times, France 24, Deutsche Welle, Asharq Al-Awsat, Sky News Arabia, Middle East Eye, The Independent, The Economist, CSIS, RAND, Suriye Dışişleri Bakanlığı, Suriye Savunma Bakanlığı, Al-Arabiya, Al-Hadath, Al-Watan, Sham Times, Enab Baladi, Suriye TV, Tishreen, Al-Baath, Al-Furat
Sizlere daha iyi hizmet sunabilmek adına sitemizde çerez konumlandırmaktayız. Kişisel verileriniz, KVKK ve GDPR
kapsamında toplanıp işlenir. Sitemizi kullanarak, çerezleri kullanmamızı kabul etmiş olacaksınız.
En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.
Web.tv
Suriye'de Son Durum 16 Temmuz 2025
Suriye’deki geçiş sürecinde Şam, yerel ve uluslararası ilişkileri yeniden şekillendirmeye çalışıyor. Süveyda’daki Dürzi-Bedevi gerilimleri merkezi otoritenin zayıflığını gösteriyor. Şam, arabuluculukla barış sağlamaya çabalıyor, ancak mezhepsel dinamikler zorluk yaratıyor. Rusya diplomatik, İran siyasi destek sunuyor. İsrail müdahaleleri ve SDG’nin özerklik talepleri kontrolü tehdit ediyor. Türkiye’nin yardım ve gaz tedariki, Şam ile normalleşmeyi ve yeniden inşayı destekliyor.
Son 24 Saatte Güncel Gelişmeler
15 Temmuz 2025, 09:30: Süveyda vilayetinde, Dürzi milisler ile Bedevi aşiretleri arasında su kaynakları ve tarım arazileri üzerindeki anlaşmazlık silahlı çatışmaya dönüştü. Çatışmalarda 15 kişi hayatını kaybetti, 35 kişi yaralandı; yerel hastaneler acil durum ilan etti. Suriye ordusu, bölgeye iki tabur takviye birlik, zırhlı araçlar ve ağır silahlar sevk ederek kontrol sağlamaya çalıştı. Yerel halk, ordunun sert müdahalesinin mezhepsel gerilimleri körüklediğini, özellikle Dürzi toplumuyla Şam yönetimi arasındaki güven krizini derinleştirdiğini ifade etti. Suriye Savunma Bakanlığı, ateşkese ulaşıldığını duyurdu, ancak Dürzi liderler, Şam’ın taahhütlerini yerine getirmediği gerekçesiyle müzakereleri askıya aldı. Mezhepsel gerilimler, yeni yönetimin güneyde otorite kurma kapasitesini sınarken bölgesel istikrarsızlığı artırabilir. (SOHR, Al-Watan)
15 Temmuz 2025, 10:15: Şam’ın kırsal kesimlerinde, Süveyda’ya lojistik sevkiyat yapan Suriye ordusunun konvoylarına İsrail tarafından hava saldırıları düzenlendi. Saldırılar, iki askeri araç deposunu ve bir yakıt konvoyunu hedef aldı; SANA, maddi hasarın büyük olduğunu, ancak can kaybı olmadığını bildirdi. İsrail Savunma Bakanlığı, saldırının “terörist gruplara silah sevkiyatını engellemek” için yapıldığını iddia etti, ancak yerel kaynaklar, hedeflerin Suriye ordusunun Süveyda operasyonlarıyla bağlantılı olduğunu öne sürdü. Bölge halkı, saldırıların elektrik şebekesi ve su altyapısına zarar verdiğini, günlük yaşamı aksattığını belirtti. Bu müdahale, Suriye’nin savunma kapasitesini zayıflatabilir. (SANA, Reuters)
15 Temmuz 2025, 11:00: Süveyda şehir merkezinde, Suriye ordusu ile Dürzi milislerle bağlantılı silahlı gruplar arasında yoğun çatışmalar yaşandı. Çatışmalar, yerel pazarlar ve yerleşim alanlarına sıçradı; en az 12 sivil tahliye sırasında yaralandı. Suriye Savunma Bakanlığı, operasyonların “terörist gruplara” karşı sürdürüldüğünü duyurdu, ancak Dürzi liderler, ordunun sivil alanlarda ağır silahlar kullanmasının halk arasında korkuya yol açtığını savundu. Yerel kaynaklar, çatışmaların su ve elektrik altyapısına zarar verdiğini, insani krizi derinleştirdiğini belirtti. Çatışmalar, yeni hükümetin otoritesini sınayabilir. (BBC, Sham Times)
15 Temmuz 2025, 12:30: Süveyda’da Suriye ordusunun tanksavar füzeler ve topçu ateşi kullandığı bildirildi, bu da yerel halk arasında paniğe ve sivil alanlarda ciddi hasara yol açtı. Dürzi liderler, Şam yönetimine diyalog çağrısı yaptı. Suriye İçişleri Bakanlığı, durumu “tehlikeli bir tırmanma” olarak nitelendirdi; Dışişleri Bakanlığı ise uluslararası toplumu “iç işlere karışmamaya” çağırdı. Yerel kaynaklar, ordunun sert müdahalesinin Dürzi toplumuyla ilişkileri gerdiğini ifade etti. (Al Jazeera, Enab Baladi)
15 Temmuz 2025, 14:00: Süveyda’daki çatışmaların, Dürzi toplumu ile Bedevi aşiretleri arasındaki tarihi rekabetten ve su kaynakları ile tarım arazileri üzerindeki çekişmelerden kaynaklandığı belirtildi. Yerel kaynaklar, çatışmaların mezhepsel gerilimleri körüklediğini ifade etti. Suriye yönetimi, yerel liderlerle arabuluculuk görüşmeleri başlattı, ancak ilerleme sağlanamadı. Dürzi temsilciler, Şam’ın özerklik taleplerini dikkate alması gerektiğini vurguladı. (The Guardian, Suriye TV)
15 Temmuz 2025, 15:45: İsrail, Süveyda yakınlarındaki Suriye ordusunun lojistik hatlarına hava saldırısı düzenledi. Saldırılar, iki askeri üssü ve bir cephaneliği hedef aldı; yerel kaynaklar, patlamaların çevre köylerde duyulduğunu bildirdi. Suriye Savunma Bakanlığı, maddi hasar olduğunu, can kaybı olmadığını duyurdu. İsrail, operasyonun “Dürzi toplumu için tehdit oluşturan silah sevkiyatlarını” engellediğini iddia etti. Yerel halk, saldırıların sivil altyapıya zarar verdiğini belirtti. (CNN, SANA)
15 Temmuz 2025, 17:00: Suriye ordusu, Süveyda’da sokağa çıkma yasağı ilan etti ve şehir merkezinde zırhlı araçlarla devriye gezdi. Rusya Dışişleri Bakanlığı, Suriye yönetimini desteklediğini ve “dış müdahalelere karşı” olduğunu açıklarken, Moskova’nın bölgeye ek askeri danışman gönderdiği bildirildi. Yerel kaynaklar, Rus danışmanların Suriye ordusunun operasyonlarını koordine ettiğini belirtti. (TASS, Al-Watan)
15 Temmuz 2025, 18:30: Suriye’nin kuzeydoğusunda, SDG (Suriye Demokratik Güçleri) Rakka sınırına ek askeri sevkiyat yaptı ve Şam’ın merkeziyetçi politikalarına karşı özerklik taleplerini yineledi. Yerel kaynaklar, SDG’nin ABD’den lojistik destek aldığını bildirdi. Suriye ordusu, SDG’nin hareketlerini “provokasyon” olarak nitelendirdi. Bu gerilim, kuzeydoğuda çatışma riskini artırabilir. (Rudaw, Enab Baladi)
15 Temmuz 2025, 20:00: Süveyda’daki çatışmalar, İsrail’in hava saldırıları ve Rusya’nın askeri danışman sevkiyatı ile karmaşıklaştı. Yerel kaynaklar, çatışmaların şehir merkezinden kırsal alanlara yayıldığını, sivil tahliyelerin devam ettiğini bildirdi. Dürzi liderler, Şam’ın diyalog önerilerine yanıt vermediğini savundu. (Foreign Affairs, Sham Times)
15 Temmuz 2025, 21:15: Suriye ordusu, Süveyda’da “terörist grupları” etkisiz hale getirdiğini ve şehirde güvenliği sağladığını iddia etti. Yerel kaynaklar, kırsal bölgelerde düşük yoğunluklu çatışmaların devam ettiğini ve 200’den fazla ailenin yerinden edildiğini bildirdi. Çatışmaların sürmesi, yeni yönetimin otoritesini zayıflatabilir. (SANA, SOHR)
15 Temmuz 2025, 22:00: Şam’daki Aziz İlyas Rum Ortodoks Kilisesi’ne bombalı saldırı düzenlendi; ciddi maddi hasar meydana geldi, can kaybı bildirilmedi. Saldırıyı üstlenen olmadı, ancak yerel kaynaklar radikal grupları işaret etti. Yerel halk, dini mekanlara saldırıların mezhepsel gerilimleri artırdığını ifade etti. (Al-Monitor, Suriye TV)
15 Temmuz 2025, 23:30: Suriye Dışişleri Bakanlığı, AB’nin Suriye’ye yönelik ekonomik yaptırımları kaldırma kararını memnuniyetle karşıladı. Bakanlık, bu adımın enerji ve altyapı projelerine katkı sağlayacağını belirtti. Yerel ekonomistler, dış yatırımların artabileceğini, ancak yardım dağıtımında şeffaflık gerektiğini ifade etti. (SANA)
16 Temmuz 2025, 01:00: Yemen Dışişleri Bakanlığı, ABD’nin Suriye yaptırımlarını kaldırma kararını desteklediğini ve Suriye’nin toprak bütünlüğüne vurgu yaptı. Yemen, Suriye halkına insani yardım taahhüdünde bulundu. (SANA, Al-Arabiya)
16 Temmuz 2025, 02:30: Umman Sultanlığı, ABD’nin Suriye yaptırımlarını kaldırma kararını memnuniyetle karşıladı ve Suriye halkına destek mesajı yayımladı. Umman, bölgesel istikrar için işbirliğine hazır olduğunu belirtti. (SANA, Asharq Al-Awsat)
16 Temmuz 2025, 04:00: Halep ve İdlib’de, yerel milislerle Suriye ordusu arasında lojistik yollar üzerindeki kontrol mücadelesi nedeniyle düşük yoğunluklu çatışmalar yaşandı. Milisler, Halep’in kuzeyindeki bir kontrol noktasını hedef aldı; ordu hava desteğiyle karşılık verdi. Çatışmalar, insani yardım sevkiyatlarını aksattı. (SOHR, Enab Baladi)
16 Temmuz 2025, 05:15: İsrail, Süveyda’daki Dürzi toplumu için “koruma” taahhüdünü yineledi ve Şam’a karşı operasyonlarının süreceğini duyurdu. Yerel kaynaklar, İsrail’in Golan Tepeleri’nden keşif uçuşlarını artırdığını bildirdi. Suriye Dışişleri Bakanlığı, bu açıklamaları kınadı. (Reuters, SANA)
16 Temmuz 2025, 06:30: Suriye Savunma Bakanlığı, Süveyda’da ateşkese ulaşıldığını ve Dürzi liderlerle müzakerelerin devam ettiğini duyurdu. Yerel kaynaklar, kırsal bölgelerde gerginliğin devam ettiğini bildirdi. Ateşkes, kısa vadeli rahatlama sağlayabilir, ancak uzlaşma sağlanamazsa çatışmalar alevlenebilir. (SANA, Al-Watan)
16 Temmuz 2025, 07:00: Lazkiye’de Türkmen köylerinde devam eden orman yangınlarına Türkiye’den İHH ekipleri müdahale etti. Yangınlar, tarım arazilerini tehdit ediyor; yerel yetkililer, insani yardım ihtiyacının arttığını bildirdi. Türkiye’nin yardımları, bölgesel istikrar için önemli bir katkı sağlıyor. (SANA, Suriye Dışişleri Bakanlığı)
16 Temmuz 2025, 08:00: Suriye Ekonomi Bakanı, Türkiye ile enerji sektöründe gaz tedarik anlaşmalarının yakında başlayacağını duyurdu. Bakan, bu anlaşmaların enerji krizini hafifleteceğini belirtti. İş çevreleri, ticaretin artmasının ekonomik toparlanmayı hızlandırabileceğini ifade etti. (SANA, Suriye Dışişleri Bakanlığı)
16 Temmuz 2025, 08:30: ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi, Şam’da Suriye Cumhurbaşkanı ile görüştü. Görüşmede, yaptırımların kaldırılması ve IŞİD’e karşı işbirliği ele alındı. Yerel kaynaklar, ABD’nin SDG’ye desteğini sürdüreceğini, ancak Şam ile diyaloğu güçlendirmek istediğini bildirdi. (SANA, The Washington Post)
16 Temmuz 2025, 09:00: Suriye Hava Yolları, Şam-İstanbul uçuşlarını başlattı; ilk uçuş İstanbul Havalimanı’na iniş yaptı. Yerel medya, bu gelişmenin turizm ve ticareti canlandırabileceğini bildirdi. Uçuşlar, Suriye’nin ekonomik toparlanmasını destekleyebilir. (SANA, Suriye TV)
16 Temmuz 2025, 09:30: Halep’te bir insani yardım konvoyuna düzenlenen saldırıda 3 kişi yaralandı, malzemelerin bir kısmı tahrip oldu. Saldırıyı üstlenen olmadı, ancak yerel kaynaklar milis gruplarını işaret etti. Suriye ordusu, bölgede güvenlik önlemlerini artırdı. (SOHR, Enab Baladi)
Politik Değerlendirme
Suriye’deki geçiş süreci, Şam yönetiminin yerel ve uluslararası aktörlerle ilişkilerini yeniden şekillendirme çabalarını yoğunlaştırıyor. Süveyda’daki çatışmalar, Dürzi ve Bedevi toplulukları arasındaki gerilimlerin, merkezi otoritenin kırılganlıklarını nasıl ortaya çıkardığını gösteriyor. Şam, yerel liderlerle arabuluculuk yoluyla toplumsal barışı sağlamaya çalışıyor, ancak mezhepsel ve etnik dinamiklerin hassasiyeti bu süreci zorlaştırıyor. Rusya’nın diplomatik desteği, Suriye’nin uluslararası meşruiyetini güçlendiriyor; İran ise Şam ile yakın siyasi bağlarını sürdürerek bölgesel etkisini koruyor. Ancak, İsrail’in askeri müdahaleleri ve SDG’nin özerklik talepleri, merkezi kontrolü tehdit ediyor. Türkiye’nin ekonomik ve insani yardım girişimleri, özellikle gaz tedariki ve uçuşların yeniden başlaması, Şam ile ilişkilerin normalleştiğini gösteriyor ve Suriye’nin yeniden inşası için sağlam bir temel sunuyor.
Uluslararası toplumun Suriye’ye bakışı, yaptırımların kaldırılmasıyla değişiyor. ABD’nin Şam ile doğrudan diyalog kurması ve AB’nin ekonomik yaptırımları kaldırması, Suriye’nin küresel sisteme entegrasyonunu hızlandırabilir. Ancak, İran ve İsrail arasındaki rekabet, Suriye’nin iç politik dengelerini etkiliyor. Şam, yerel topluluklarla uzlaşma ararken, bölgesel ve küresel güçler arasında denge kurmak zorunda. Türkiye’nin enerji anlaşmaları ve insani yardımları, bölgesel istikrar için kilit bir rol oynuyor; bu girişimler, Suriye’nin toparlanma sürecine destek sağlarken, Türkiye’nin bölgesel liderlik kapasitesini de güçlendiriyor.
Askeri Değerlendirme
Rusya’nın Suriye’ye sağladığı askeri destek, Şam yönetiminin güvenlik operasyonlarını sürdürmesine olanak tanıyor, ancak bu destek, hükümetin uzun vadeli istikrarını garantilemekten uzak. Son iki haftada, Rusya’nın Tartus ve Hmeymim üslerinden sağladığı lojistik, eğitim ve sınırlı hava desteği, Suriye ordusunun Süveyda’daki operasyonlarını destekledi. Ancak, İsrail’in sık hava saldırıları, ordunun lojistik hatlarını kesintiye uğratarak hareket kabiliyetini kısıtlıyor. Rus danışmanların varlığı ve hava savunma sistemlerinin kullanımı, Suriye ordusunun taktik kapasitesini artırıyor, ancak bu destek, daha çok kısa vadeli operasyonel ihtiyaçları karşılıyor. Kuzeydoğuda, SDG’nin Rakka sınırına sevkiyat yapması ve ABD’nin lojistik desteği, Şam’ın merkeziyetçi politikalarına direnci gösteriyor; Rusya’nın bu bölgedeki etkisi sınırlı. Bu durum, Suriye ordusunun ülke genelinde tam kontrol sağlama kapasitesini zorlaştırıyor.
İsrail’in Süveyda’daki müdahaleleri ve ABD’nin SDG ile işbirliği, Suriye’nin askeri stratejisini karmaşıklaştırıyor. Halep ve İdlib’deki düşük yoğunluklu çatışmalar, yerel milislerle lojistik yollar üzerindeki çekişmeyi yansıtıyor; Rusya’nın sınırlı hava desteği etkili olsa da, geniş çaplı kontrol için yetersiz. İran, milis grupları aracılığıyla Suriye ordusuna destek sağlıyor, ancak bu gruplar İsrail’in hedefleri arasında. Türkiye’nin sınır güvenliği ve insani yardım operasyonları, kuzeydeki istikrarı desteklerken, Suriye ordusunun kapasitesini dolaylı olarak güçlendiriyor. Rusya’nın askeri desteğinin ölçeği, Şam’ın mevcut operasyonları sürdürmesine olanak tanıyor, ancak iç ve dış tehditlere karşı uzun vadeli savunma kapasitesi inşa etmek için yeterli değil.
Son Tahlil
Suriye’deki son gelişmeler, Şam yönetiminin iç ve dış dinamiklerle karşı karşıya olduğu karmaşık bir tabloyu ortaya koyuyor. Süveyda’daki çatışmalar, yerel topluluklar arasındaki gerilimlerin Şam’ın otorite kurma çabalarını zorlaştırdığını gösteriyor. İsrail’in hava saldırıları, Suriye’nin savunma kapasitesini zayıflatırken, Rusya’nın sınırlı askeri desteği ve İran’ın milis grupları, Şam’ın operasyonel sürekliliğini destekliyor, ancak uzun vadeli istikrar için yetersiz. ABD’nin SDG ile ilişkileri, kuzeydoğuda çatışma riski yaratıyor. Türkiye’nin enerji anlaşmaları ve insani yardımları, Suriye’nin yeniden inşasını destekliyor ve bölgesel istikrar için olumlu bir zemin oluşturuyor. Yaptırımların kaldırılması, ekonomik toparlanma için fırsat sunuyor, ancak yardımların dağıtımı ve bölgesel rekabet süreci karmaşıklaştırabilir. Gelecek senaryolar, Şam’ın iç bütünlüğünü koruma, yerel topluluklarla uzlaşma ve uluslararası aktörlerle dengeli ilişkiler kurma becerisine bağlı olacak.
SWOT Yorumu: Suriye’deki durum, Şam yönetiminin iç ve dış aktörlerle karmaşık bir denge içinde olduğunu yansıtıyor. Şam, Rusya ve İran’ın desteğiyle uluslararası meşruiyet kazanmaya çalışıyor, ancak yerel topluluklarla güven krizi ve İsrail’in hava saldırıları otorite kurmayı zorlaştırıyor. İsrail, askeri üstünlüğünü ve Dürzi toplumuyla bağlarını kullanarak İran’ın etkisini sınırlamayı hedefliyor, ancak bu, bölgesel gerilimleri artırıyor. Türkiye, ekonomik ve insani yardımlarıyla Suriye’nin yeniden inşasına katkı sağlıyor; enerji anlaşmaları ve yangınlara müdahale, bölgesel istikrar için olumlu bir zemin oluşturuyor. ABD ve SDG, kuzeydoğuda özerklik taleplerini sürdürerek Şam’la çatışma riskini artırıyor, ancak diyalog girişimleri uzlaşma fırsatı sunuyor. Rusya, sınırlı askeri desteğiyle Şam’ı operasyonel olarak ayakta tutuyor, ancak bu destek uzun vadeli istikrar için yetersiz. İran, milisleriyle Şam’ı desteklerken, İsrail’in hedefi olmaktan kurtulamıyor. Bölgesel rekabet ve iç dinamiklerin hassasiyeti, tüm aktörler için istikrarı tehdit ediyor.
Yararlanılan / Esinlenilen Kaynaklar:
BBC, CNN, The Guardian, Reuters, Al Jazeera, SANA, SOHR, TASS, Rudaw, Foreign Affairs, Al-Monitor, The Washington Post, The New York Times, Le Monde, The Times, France 24, Deutsche Welle, Asharq Al-Awsat, Sky News Arabia, Middle East Eye, The Independent, The Economist, CSIS, RAND, Suriye Dışişleri Bakanlığı, Suriye Savunma Bakanlığı, Al-Arabiya, Al-Hadath, Al-Watan, Sham Times, Enab Baladi, Suriye TV, Tishreen, Al-Baath, Al-Furat
En Çok Okunan Haberler