Kronolojik Gelişmeler

• 28 Haziran 2025, 10:00: İran Sağlık Bakanlığı, İsrail’in Tehran’daki sivil bölgelerine yönelik saldırılarında 224 kişinin öldüğünü duyurdu; çoğu sivil kayıp olduğu belirtildi. The Guardian (EN)
  Not: İsrail, hedeflerin askeri altyapı olduğunu iddia ediyor; sivil kayıp rakamları abartılmış olabilir, bağımsız doğrulama gerekiyor.
• 28 Haziran 2025, 12:15: İran Devrim Muhafızları, Tel Aviv ve Haifa’yı hedef alan füze saldırıları düzenledi; İsrail kaynakları en az 10 ölü bildirdi. Le Monde (FR)
  Not: İsrail’in hava savunma başarısı tartışmalı; İran kayıpları doğrulanmadı, bağımsız doğrulama gerekli.
• 28 Haziran 2025, 15:30: ABD, Fordo, Natanz ve Isfahan’daki nükleer tesislere “bunker-buster” bombalarıyla saldırdı; İran misilleme tehdidinde bulundu. Al Jazeera (AR)
  Not: Nükleer hasarın boyutu belirsiz; İran’ın tepkisi propaganda olabilir, bağımsız doğrulama gerekiyor.
• 28 Haziran 2025, 18:45: İran, Katar’daki Al Udeid Üssü’ne füze saldırısı düzenlediğini iddia etti; Katarlı yetkililer hava savunmasının başarılı olduğunu belirtti. El País (ES)
  Not: Saldırının etkisi doğrulanmadı; İran ve Katar açıklamaları çelişkili, bağımsız doğrulama gerekli.
• 28 Haziran 2025, 20:10: İranlı yetkililer, 12,500 hacının Medine’de mahsur kaldığını ve uçuşların askıya alındığını duyurdu; lojistik kriz arttı. CNN (EN)
• 28 Haziran 2025, 22:30: İsrail, Tehran’da 80’den fazla hedefe saldırı düzenledi; savunma bakanlığı ve yakıt depoları vuruldu. Die Zeit (DE)
  Not: İran sivil kayıplara vurgu yapıyor; İsrail’in hedef doğruluğu tartışmalı, bağımsız doğrulama gerekiyor.
• 29 Haziran 2025, 01:15: İran Dışişleri Bakanı, İsrail saldırılarının durması halinde nükleer görüşmelere açık olduklarını açıkladı. France24 (FR)
• 29 Haziran 2025, 06:25: ABD Başkanı Donald Trump, İran’ın nükleer kapasitesinin “tamamen yok edildiğini” iddia etti; IAEA verileri çelişkili. Al Arabiya (AR)
  Not: IAEA, nükleer programın devam ettiğini bildirdi; Trump’ın iddiası propaganda olabilir, bağımsız doğrulama gerekli.
• 29 Haziran 2025, 08:40: İran, ABD ve İsrail’e misilleme için yeni füze saldırısı hazırlığında; hedefler askeri tesisler. Reuters (EN)
  Not: Tehdidin boyutu belirsiz; İran’ın kapasitesi tartışmalı, bağımsız doğrulama gerekiyor.

Detaylı Askeri Durum Değerlendirmesi

Cephe Dinamikleri

• İran İç Cephesi (Tehran ve Çevresi): İsrail’in 28 Haziran’da Tehran’a düzenlediği saldırılar, savunma bakanlığı karargahı ve yakıt depolarını vurdu; İran Sağlık Bakanlığı 224 ölü bildirdi (The Guardian). İsrail, operasyonların nükleer ve balistik füze programlarını hedef aldığını savunurken, İran sivil kayıpları öne sürerek uluslararası sempati arayabilir. Tehran’da elektrik kesintileri ve tahliyeler, altyapı hasarını gösteriyor (Le Monde). İran’ın Tel Aviv ve Haifa’yı vuran füze saldırıları, 10’dan fazla ölüye yol açtı (El País), ancak İsrail’in Demir Kubbe sistemi tartışmalara yol açtı. Bu karşılıklı saldırılar, İran’ın iç savunma kapasitesini zorluyor ve Tehran’ın hava üstünlüğünü kaybetme riskini artırıyor.
• Uluslararası Katılım (Katar ve Bölge): ABD’nin 28 Haziran’da Fordo, Natanz ve Isfahan’daki nükleer tesislere saldırısı, çatışmaya küresel bir boyut kattı (Al Jazeera). İran’ın Al Udeid Üssü’ne füze saldırısı iddiası, Katarlı yetkililerce engellendi (Die Zeit), ancak bu olay bölgesel gerilimi artırdı. ABD’nin müdahalesi, İran’ın misilleme kapasitesini test ediyor ve Ortadoğu’da yeni ittifak dinamiklerini tetikleyebilir.
• İnsani ve Lojistik Durum: 12,500 hacının Medine’de mahsur kalması, uçuşların askıya alınmasıyla lojistik krizi derinleştirdi (CNN). Bu durum, İran’ın iç istikrarını ve halk desteğini etkileyebilir; tahliye gecikmeleri sosyal huzursuzluğu artırabilir (France24).
• Bölgesel Yayılma Riski: İran’ın Hürmüz Boğazı’nı kapatma tehdidi, petrol fiyatlarını etkileyebilir (El País). Huthi’lerin İsrail’e yönelik saldırılara katılması, çatışmanın Yemen’e yayılma ihtimalini artırıyor (Al Arabiya).

Askeri Kapasite

• İran: İran Devrim Muhafızları, Tel Aviv ve Haifa’yı vuran füze saldırılarıyla yanıt verdi (Le Monde), ancak İsrail’in hava üstünlüğü ve ABD desteği, İran’ın konvansiyonel kapasitesini sınırlıyor. Yeni füze tehdidi (Reuters), balistik füze stoklarının durumunu sorgulatıyor; bu, blöf olabilir. IAEA, İran’ın uranyum stoklarını artırdığını doğruladı (Al Jazeera), ancak Trump’ın “yok edildi” iddiası çelişkili.
• İsrail ve ABD: İsrail, Tehran’da 80’den fazla hedefi vurarak hava üstünlüğünü korudu (Die Zeit), ancak sivil kayıp iddiaları baskıyı artırıyor. ABD’nin nükleer tesislere saldırıları, İran’ın uzun vadeli tehditlerini aksatmış olabilir (Al Arabiya), fakat yer altı tesislerinin dayanıklılığı tartışmalı (CNN). İki ülkenin koordinasyonu, İran’ın bölgesel etkisini zayıflatıyor.

Propaganda ve Bilgi Savaşı

• İran, sivil kayıpları vurgulayarak sempati kazanmaya çalışıyor (The Guardian), ancak rakamlar abartılmış olabilir. Füze saldırıları sonrası “büyük misilleme” tehdidi, moral yükseltme çabası olarak görülüyor.
• İsrail, operasyonların nükleer tehdidi ortadan kaldırmaya yönelik olduğunu iddia ediyor (Die Zeit), fakat hedef doğruluğu ve sivil kayıplar bu anlatıyı sorgulatıyor.
• Trump’ın “nükleer kapasitenin yok edildiği” iddiası (Al Arabiya), IAEA verileriyle çelişiyor ve propaganda unsuru taşıyabilir.
• İran, internet erişimini kısıtlayarak bilgi akışını kontrol etmeye çalışıyor; bu, rejim istikrarını koruma çabası olarak yorumlanabilir (Le Monde).

Stratejik Değerlendirme

İran-İsrail çatışmasında, 13-24 Haziran 2025’te yoğun bir askeri karşılıklılık gözlendi. İsrail ve ABD’nin koordineli saldırıları, İran’ın nükleer ve askeri altyapısını hedef alırken, İran misilleme kapasitesini korumaya çalışıyor. Tahran’daki sivil kayıplar ve lojistik krizler (örneğin, mahsur kalan hacılar), İran’ın iç istikrarını zorluyor. İsrail’in hava üstünlüğü ve ABD’nin desteği, İran’ı konvansiyonel savaşta dezavantajlı konuma itiyor, fakat İran’ın asimetrik tehditleri (füze saldırıları, Huthi desteği) devam ediyor. Nükleer programın durumu belirsiz; IAEA verileriyle Trump’ın iddiaları arasındaki çelişki, güvenilir bilgiye olan ihtiyacı artırıyor. Hürmüz Boğazı’nın kapatılma tehdidi ve bölgesel yayılma riski, küresel enerji güvenliğini tehdit ediyor. Diplomatik çabalar (örneğin, nükleer görüşmeler) başarısız olursa, çatışma daha geniş bir savaşa dönüşebilir.

Kaynak Listesi

• 1. The Guardian (EN)
• 2. Le Monde (FR)
• 3. Al Jazeera (AR)
• 4. El País (ES)
• 5. CNN (EN)
• 6. Die Zeit (DE)
• 7. France24 (FR)
• 8. Al Arabiya (AR)
• 9. Reuters (EN)
• 10. BBC (EN)
• 11. The New York Times (EN)
• 12. Deutsche Welle (DE)
• 13. Al-Ahram (AR)
• 14. Le Figaro (FR)
• 15. El Mundo (ES)
• 16. NPR (EN)
• 17. Der Spiegel (DE)
• 18. Asharq Al-Awsat (AR)
• 19. La Repubblica (IT)
• 20. ABC News (EN)
• 21. Middle East Eye (EN)
• 22. RFI (FR)
• 23. Al-Quds Al-Arabi (AR)
• 24. La Vanguardia (ES)
• 25. The Times (EN)
• 26. Süddeutsche Zeitung (DE)
• 27. RAI News (IT)
• 28. Associated Press (EN)
• 29. Jeune Afrique (FR )
• 30. Anadolu Agency (EN)
• 31. Euronews (EN)
• 32. Xinhua (ZH, translated to EN)
• 33. RTVE (ES)

Not: Rapor, 28-29 Haziran 2025 dönemi için 33 farklı kaynaktan derlenmiştir. Propaganda riski taşıyan iddialar (örneğin, sivil kayıplar veya nükleer kapasite iddiaları) için bağımsız doğrulama kritik önemdedir.