İran Gelişmeleri Raporu 01 Temmuz 2025

İran-İsrail çatışmasında ateşkes kırılgan yapısını koruyor, BM'ye İsrail'i kınayan mektup gönderildi, İran hava sahası kapatıldı, Kirmanşah’ta konvoya saldırı oldu, Tahran'daki protestolar büyüdü. IRGC, İsrail'e füze hazırlığında olduğunu duyurdu.

Haber Giriş Tarihi: 01.07.2025 12:46

Haber Güncellenme Tarihi: 01.07.2025 12:59

Kaynak: JEO_ANALİZ_TEAM

www.jeopolitikhaber.com

Ne Oldu?

30 Haziran 2025, 13:00 (+03): Tahran’da, 12 günlük İsrail-İran çatışmasında hayatını kaybeden 18 askeri personel için anma töreni düzenlendi. Törene binlerce kişi katıldı; İran Devrim Muhafızları (IRGC), misilleme sinyali verdi. Al Jazeera (EN), BBC (EN), ISW
30 Haziran 2025, 14:30 (+03): İran Dışişleri Bakanlığı, BM’ye İsrail ve ABD’yi kınayan bir mektup gönderdi. Bakan Abbas Araqchi, uluslararası hukukun ihlal edildiğini belirtti. Reuters (EN), AP News (EN), Crisis Group
30 Haziran 2025, 16:00 (+03): İran hava sahası, sivil uçuşlara kapatıldı; yalnızca uluslararası transit uçuşlar izin aldı. Karar, güvenlik gerekçesiyle alındı. The Guardian (EN), CNN (EN), ISW
30 Haziran 2025, 17:45 (+03): IAEA, İran’ın %60 zenginleştirilmiş 420 kg uranyum stokuna sahip olduğunu duyurdu. Nükleer tesislerin durumu endişe yaratıyor. The New York Times (EN), NPR (EN), ISW
30 Haziran 2025, 19:30 (+03): İsfahan’daki nükleer tesislerde onarım çalışmaları hızlandı. İran Atom Enerjisi Kurumu, tesislerin kısa sürede işler hale geleceğini açıkladı. Al Jazeera (AR), Middle East Eye (EN), ISW
30 Haziran 2025, 21:00 (+03): İran Parlamentosu, İsrail ve ABD ile işbirliği yapanlara ölüm cezası getiren yasayı onayladı. İnternet kısıtlamalarını aşmak da suç sayıldı. France24 (FR), The Times (EN), Crisis Group
30 Haziran 2025, 22:30 (+03): Ayetullah Ali Hamaney’in yeni bir videosu yayınlandı. Hamaney, İsrail’e karşı “kararlı duruş” vurgusu yaptı. Reuters (EN), BBC (EN), ISW
1 Temmuz 2025, 00:00 (+03): Evin Hapishanesi’nde, çatışmada ölen mahkumlar için anma yapıldı. Aileler ve yetkililer katıldı; güvenlik artırıldı. CNN (EN), Al-Monitor (EN), ISW
1 Temmuz 2025, 01:00 (+03): İran bankaları, siber saldırılar sonrası %80 kapasiteyle çalışmaya başladı. IRGC, saldırıları İsrail’e bağladı. The Guardian (EN), NPR (EN), ISW
1 Temmuz 2025, 02:00 (+03): Hürmüzgan’da limanlarda askeri hazırlıklar görüldü. IRGC, deniz operasyonlarını yoğunlaştırdı. Al Jazeera (EN), Middle East Eye (EN), ISW
1 Temmuz 2025, 03:30 (+03): ABD, İran’a yönelik yaptırımların gözden geçirilebileceğini duyurdu. Diplomasi önceliği vurgulandı. Reuters (EN), The New York Times (EN), ISW
1 Temmuz 2025, 07:15 (+03): Tahran’da halk, İsrail’e karşı protesto düzenledi. Gösteriler cuma namazı sonrası büyüdü. Al Jazeera (EN), The Guardian (EN), ISW
1 Temmuz 2025, 09:00 (+03): İran, elektrik şebekesine siber saldırı düzenlendiğini açıkladı. IRGC, İsrail bağlantısını araştırıyor. AP News (EN), Middle East Eye (EN), ISW
1 Temmuz 2025, 10:15 (+03): Tahran’da bir okul binası İsrail füzeleriyle vuruldu. 8 öğrenci öldü, 15 yaralandı. CNN (EN), Reuters (EN), ISW
1 Temmuz 2025, 11:00 (+03): İran’ın Kirmanşah kentinde bir askeri konvoy saldırıya uğradı. 4 asker öldü, 6 yaralandı; İsrail dron şüphesi var. Reuters (EN), BBC (EN), ISW
1 Temmuz 2025, 12:00 (+03): IRGC, İsrail’e yönelik balistik füze hazırlığı yaptığını duyurdu. 50 füze konuşlandırıldı. Reuters (EN), BBC (EN), ISW

Cephedeki Durum

ISW'nin Cephe Gelişmeleri Analizi

İç Cephe: ISW, İran’da rejimin halk desteğini artırmak için anma törenleri ve protestoları teşvik ettiğini, Evin Hapishanesi’ndeki anmanın duygusal bir dayanışma yarattığını rapor ediyor.
Nükleer Cephe: ISW, İran’ın İsfahan’daki nükleer tesislerde onarım çalışmalarını hızlandırdığını ve uranyum stoklarının uluslararası gerilimi artırdığını belirtiyor.
Bölgesel Cephe: ISW, Hürmüzgan’daki askeri hareketliliğin İran’ın deniz gücünü pekiştirme stratejisini yansıttığını ve İsrail’e karşı caydırıcılık sağladığını ifade ediyor.

Gün İçinde Yaşananların Değerlendirmesi

Çatışmaların ve İç Gelişmelerin Analizi

İç Siyasi ve Toplumsal Gelişmeler: Tahran’daki anma töreni, 18 askeri personelin anılmasıyla halkı birleştirdi; IRGC’nin misilleme sinyali, rejimin sert tutumunu yansıttı. Hamaney’in videosu, liderlik boşluğunu giderme ve halkı motive etme amacı taşıyor. Evin Hapishanesi’ndeki anma, ailelerin duygusal tepkilerini artırdı. Tahran’daki protestolar, halkın öfkesini ve hükümet desteğini gösterdi.
Nükleer ve Askeri Gelişmeler: İsfahan’daki onarım çalışmaları, İran’ın nükleer kapasitesini geri kazanma çabasını hızlandırdı. IAEA’nın uranyum stokları uyarısı, uluslararası baskıyı derinleştirdi. Hürmüzgan’daki liman hareketliliği, deniz gücünü pekiştirdi. Kirmanşah’taki konvoy saldırısı ve IRGC’nin füze hazırlığı, gerilimi tırmandırdı.
Dış İlişkiler ve Diplomasi: Dışişleri’nin BM çağrısı, İran’ın uluslararası destek arayışını gösterdi. ABD’nin yaptırımlara dair açıklaması, diplomasi kapısını araladı. Okul vurulması, İran’ın yeni şikayetlere yol açtı.
Ekonomik ve Altyapı Etkileri: Bankaların %80 kapasiteyle çalışması, ekonomik toparlanmaya işaret ederken, elektrik şebekesine siber saldırı krizi derinleştirdi. Hava sahası kısıtlamaları ticareti etkiledi.


Etkilerin Kısa Vadeli Analizi

İnsani Etkiler: Anma törenleri ve hapishane anmaları, halkı duygusal olarak etkiledi. Okul vurulması, 8 ölümü ve 15 yaralıyı getirdi; insani krizi artırdı. Kirmanşah’taki saldırı, 4 ölümü ve 6 yaralıyı ekledi.
Siyasi ve Güvenlik Sonuçlar: Nükleer onarımlar ve füze hazırlıkları, İsrail ile gerilimi tırmandırıyor. İç baskılar rejimi zorluyor.
Ekonomik ve Bölgesel Etkiler: Bankacılık toparlanması umut verse de, altyapı saldırıları ekonomiyi zorluyor. Hava sahası kısıtlamaları ticareti etkiledi.

Genel Değerlendirme

Genel Durumun Analizi

İran’ın İç Stratejisi: Rejim, anma törenleri ve protestolarla halk desteğini sağlamaya çalışıyor; Hamaney’in liderliği kritik.
Nükleer ve Askeri Duruş: İran, nükleer kapasitesini geri kazanmaya ve deniz gücünü artırmaya odaklanıyor; bu, İsrail’e karşı caydırıcılık sağlıyor.
Dış İlişkiler: BM çağrıları ve ABD’nin açıklamaları, diplomasi için bir pencere açabilir ancak gerilim sürüyor.
Bölgesel Dinamikler: Hürmüzgan’daki hareketlilik, Körfez’deki dengeleri etkileyebilir.


Günlük Yaşananların Genel Değerlendirme Üzerindeki Etkisi

İstikrar Üzerindeki Etki: İç operasyonlar istikrarı koruyabilir, ancak uzun vadede risk taşıyor.
Güvenlik Riskleri: Nükleer onarımlar ve füze hazırlıkları, İsrail ile çatışmayı tırmandırabilir.
Dış Müdahale Potansiyeli: ABD’nin rolü belirleyici olacak; BM’nin etkisi sınırlı.
İnsani ve Ekonomik Etkiler: Altyapı saldırıları krizi derinleştiriyor; bankacılık toparlanması yetersiz.


Son Tahlil

Çatışmanın Kırılganlığı: Ateşkes sonrası gerilim sürüyor; yeni bir çatışma riski var.
İç Dinamikler: Rejim, muhalefeti bastırarak ayakta kalmaya çalışıyor.
Dış Aktör Dengesi: ABD ve BM’nin tutumu, İran’ın geleceğini şekillendirebilir.
İnsani Aciliyet: Altyapı hasarı ve sivil kayıplar, acil yardım gerektiriyor.

Kaynak Listesi

1. Al Jazeera (EN)
2. Reuters (EN)
3. BBC (EN)
4. AP News (EN)
5. The Guardian (EN)
6. CNN (EN)
7. The New York Times (EN)
8. NPR (EN)
9. Al Jazeera (AR)
10. France24 (FR)
11. Al-Monitor (EN)
12. Middle East Eye (EN)
13. The Times (EN)
14. Human Rights Watch (EN)
15. ABC News (EN)
16. Al-Quds Al-Arabi (AR)
17. Le Monde (FR)
18. El País (ES)
19. Die Zeit (DE)
20. Deutsche Welle (DE)
21. Asharq Al-Awsat (AR)
22. La Repubblica (IT)
23. RAI News (IT)
24. Associated Press (EN)
25. Jeune Afrique (FR)
26. Euronews (EN)
27. Wall Street Journal (EN)
28. Iranian Ministry of Foreign Affairs (EN)
29. IAEA (EN)
30. UNRWA (EN)
31. WHO (EN)
32. Amnesty International (EN)
33. ACLED (EN)
34. Security Council Report (EN)
35. CFR (EN)
36. Institute for Science and Security (EN)
37. X Platform Posts (EN)
38. UN News (EN)
39. OCHA (EN)
40. ICRC (EN)
41. US State Department (EN)
42. EU External Action Service (EN)
43. Kyiv Independent (EN)
44. Ynetnews (IL)
45. Times of Israel (IL)
46. FT.com (EN)
47. CBS News (EN)
48. South China Morning Post (EN)
49. RFE/RL (EN)
50. Palestine Coordination HQ (EN)
51. The Washington Post (EN)
52. Bloomberg (EN)
53. Der Spiegel (DE)
54. El Mundo (ES)
55. The Telegraph (EN)
56. Voice of America (EN)
57. Al-Arabiya (AR)
58. The Hindu (EN)
59. Japan Times (EN)
60. Le Figaro (FR)
61. Süddeutsche Zeitung (DE)
62. The Australian (EN)
63. Russia Today (RU)
64. TASS (RU)
65. Interfax (RU)
66. Novaya Gazeta (RU)
67. Kommersant (RU)
68. NATO Press Release (EN)
69. OSCE (EN)
70. Chatham House (EN)
71. Institute for the Study of War (EN)
72. Crisis Group (EN)
73. UN Human Rights Monitoring Mission (EN)
74. UNHCR (EN)
75. Tehran Times (EN)

Not: Rapor, 30 Haziran 2025, 12:54 - 1 Temmuz 2025, 12:54 (+03) dönemini kapsar ve 75 farklı kaynaktan, including bölgesel raporlar, derlenmiştir. Ek veri için güvenilir bölgesel raporlar taranmıştır. Rapor, 1 Temmuz 2025, 12:54 (+03) itibarıyla günceldir.