Orta Amerika Ekonomik Entegrasyon Bankası (CABEI)

Orta Amerika Ortak Pazarı (CACM), 1960'ta ekonomik entegrasyon amacıyla kuruldu. Ülkeler arası serbest ticareti teşvik ederken, gümrük birliği ve altyapı projeleriyle kalkınmayı hedefliyor. Üyeleri arasında Guatemala ve Kosta Rika bulunuyor.

Orta Amerika Ekonomik Entegrasyon Bankası (CABEI) 1. Genel Bilgi

CABEI Nedir? Orta Amerika Ekonomik Entegrasyon Bankası (CABEI), İspanyolca adıyla *Banco Centroamericano de Integración Económica* (BCIE), Orta Amerika ülkelerinin ekonomik ve sosyal kalkınmasını desteklemek amacıyla kurulan bölgesel bir kalkınma bankasıdır. 13 Aralık 1960’ta Managua, Nikaragua’da kurulan CABEI, Orta Amerika Ortak Pazarı (CACM) ve Orta Amerika Entegrasyon Sistemi (SICA) ile bağlantılı olarak çalışır. Banka, altyapı, enerji, tarım, eğitim ve çevre projelerine finansman sağlayarak bölgesel entegrasyonu ve sürdürülebilir kalkınmayı teşvik eder. 2025 itibarıyla CABEI, 15 üye ülkeye sahiptir ve 60 milyondan fazla nüfusu kapsayan projelere destek verir.

[](https://www.bcie.org/en/)

Kuruluş Tarihi: CABEI, 13 Aralık 1960’ta Guatemala, El Salvador, Honduras, Nikaragua ve Kosta Rika tarafından kurulmuştur. Banka, 1961’de faaliyetlerine başlamıştır.

Merkez: CABEI’nin merkezi Tegucigalpa, Honduras’tadır. Banka, 2025 itibarıyla İcra Başkanı Gisela Sánchez Maroto tarafından yönetilmektedir.

2. Amaç ve Görevler

Ana Amaç: CABEI, Orta Amerika’da ekonomik entegrasyonu ve sürdürülebilir kalkınmayı desteklemeyi, yoksulluğu azaltmayı ve üye ülkeler arasında sosyal ve ekonomik eşitsizlikleri en aza indirmeyi amaçlar. Banka, bölgesel projelere finansman sağlayarak küresel rekabet gücünü artırmayı hedefler.

Temel Görevler:

Finansman Sağlama: Altyapı, enerji ve sosyal kalkınma projelerine kredi ve hibe sağlamak. Bölgesel Entegrasyon: SICA ve CACM ile uyumlu olarak ekonomik işbirliğini güçlendirmek. Sürdürülebilirlik: İklim değişikliği ve çevre koruma projelerini desteklemek. Yoksullukla Mücadele: Eğitim, sağlık ve tarım projelerine yatırım yaparak sosyal refahı artırmak. Uluslararası İşbirliği: Küresel finans kuruluşlarıyla ortak projeler geliştirmek. 3. Üye Ülkeler ve Gözlemciler

Üye Ülkeler: CABEI’nin 2025 itibarıyla 15 üyesi bulunmaktadır: Kurucu üyeler (Guatemala, El Salvador, Honduras, Nikaragua, Kosta Rika) ve sonradan katılanlar (Panama, Dominik Cumhuriyeti, Belize, Meksika, Kolombiya, Arjantin, Küba, Güney Kore, İspanya, Çin Cumhuriyeti/Tayvan). Meksika ve Güney Kore gibi bölge dışı üyeler, bankanın küresel erişimini artırmıştır.

Gözlemciler: CABEI’nin resmi gözlemci statüsü bulunmamakla birlikte, Avrupa Birliği, Inter-American Development Bank (IDB) ve Dünya Bankası gibi kuruluşlar projelere katkıda bulunur.

Üyelik Kriterleri: Üyelik, ekonomik entegrasyon ve kalkınma hedeflerini kabul eden ülkelere açıktır. Bölge dışı üyelik, bankanın finansal kapasitesini artırmak için stratejik ortaklara verilir.

4. Organizasyon Yapısı

Yönetim: CABEI, Guvernörler Kurulu tarafından yönetilir. Her üye ülke, genellikle maliye veya ekonomi bakanı düzeyinde bir guvernör atar. İcra Başkanı, bankanın günlük faaliyetlerini yönetir. 2025’te Gisela Sánchez Maroto, İcra Başkanıdır.

[](https://www.bcie.org/en/)

Çalışma Şekli: Banka, teknik yardım, krediler ve hibeler aracılığıyla projeleri finanse eder. Bölgesel ofisler (örneğin, San Salvador, Guatemala Şehir) projelerin uygulanmasını koordine eder. Stratejik planlar, beş yıllık dönemler için belirlenir.

Finansman: CABEI’nin finansmanı, üye ülkelerin sermaye katkıları, uluslararası tahvil piyasaları ve ortak kuruluşlardan (IDB, Dünya Bankası) alınan fonlarla sağlanır. 2024’te banka, 2 milyar dolarlık yeni tahvil ihracı yapmıştır.

5. Yetkiler ve Sınırlamalar

Yetkiler:

Proje Finansmanı: Bölgesel altyapı ve sosyal projelere kredi ve hibe sağlama. Politika Danışmanlığı: Üye ülkelere ekonomik entegrasyon konusunda teknik destek sunma. Uluslararası İşbirliği: Küresel finans kuruluşlarıyla ortak projeler geliştirme.

Sınırlamalar:

Üye ülkeler arasındaki siyasi istikrarsızlık (örneğin, Nikaragua), proje uygulamasını zorlaştırır. Bölgesel ekonomik eşitsizlikler, finansman dağılımında dengesizlik yaratır. Bankanın bağımlılığı, uluslararası tahvil piyasalarına bağlıdır. 6. Faaliyetler ve Çalışma Alanları

Altyapı Projeleri: CABEI, ulaşım ve enerji altyapısına odaklanır. 2024’te Guatemala’da 500 milyon dolarlık otoyol projesi finanse edilmiştir. Ayrıca, Honduras’ta yenilenebilir enerji projelerine 300 milyon dolar ayrılmıştır.

Sosyal Kalkınma: Banka, eğitim ve sağlık projelerine yatırım yapar. 2025’te Kosta Rika’da iklim değişikliğine dirençli tarım için 100 milyon dolarlık bir program başlatılmıştır.

Çevresel Sürdürülebilirlik: CABEI, Orta Amerika’nın biyoçeşitliliğini koruma ve iklim değişikliğiyle mücadele projelerine öncelik verir. 2024’te El Salvador’da güneş enerjisi santralleri için 200 milyon dolarlık kredi onaylanmıştır.

7. Türkiye’nin Rolü

Üyelik: Türkiye, CABEI’nin üyesi değildir, ancak SICA’nın bölge dışı gözlemci üyesidir (2015’ten beri). Bu statü, CABEI ile dolaylı işbirliğini sağlar.

İlişkiler: Türkiye, CABEI üyesi ülkelerle (örneğin, Kosta Rika, Guatemala) ikili ticaret ve kalkınma projeleri geliştirmektedir. TİKA, 2024’te El Salvador’da eğitim projelerine destek vermiştir.

Stratejik Durum: Türkiye, SICA ve CABEI aracılığıyla Latin Amerika’daki ekonomik etkisini artırmayı hedefler. 2025’te Türkiye, Dominik Cumhuriyeti ile yeni bir ticaret anlaşması müzakeresine başlamıştır.

8. Tarihi ve Başarıları

Tarihçe:

1960: CABEI, Managua’da kuruldu. 1992: Panama üye oldu. 2006: Dominik Cumhuriyeti üye oldu. 2019: Güney Kore, bölge dışı üye olarak katıldı. 2024: Guatemala otoyol projesi finanse edildi.

Başarılar:

Orta Amerika’da 10.000 km’den fazla yol inşasını finanse etti. 2024’te 3 milyar dolarlık yeni kredi portföyü oluşturdu. İklim değişikliği projelerinde lider bir aktör oldu. 9. Zorluklar ve Eleştiriler

Zorluklar:

Nikaragua’daki siyasi kriz, projelerin uygulanmasını aksatır. Bölgesel ekonomik eşitsizlikler, kaynak dağılımını zorlaştırır. Uluslararası tahvil piyasalarına bağımlılık, finansal riskler yaratır.

Eleştiriler:

Bazı projeler, yerel toplulukların ihtiyaçlarına yeterince odaklanmaz. Nikaragua’ya sağlanan krediler, otoriter rejimi desteklediği iddiasıyla eleştirilir. Bankanın şeffaflık politikaları, uluslararası standartların gerisindedir. 10. Gelecek Perspektifi

Güncel Durum: 2025 itibarıyla CABEI, dijital ekonomi, yenilenebilir enerji ve iklim değişikliği projelerine odaklanmaktadır. 2024’te onaylanan 2 milyar dolarlık tahvil ihracı, bankanın finansal kapasitesini artırmıştır.

[](https://www.bcie.org/en/)

Miras: CABEI, Orta Amerika’da ekonomik entegrasyon ve kalkınmayı desteklemiş, ancak siyasi istikrarsızlık ve bölgesel eşitsizlikler nedeniyle bazı hedeflerine ulaşamamıştır. Gelecekte, küresel finans kuruluşlarıyla işbirliği ve çevre odaklı projelerle etkisini artırması beklenmektedir.

Faydalanılan Kaynaklar: (Central American Bank for Economic Integration Official Website), (UN Economic Commission for Latin America and the Caribbean), (Encyclopaedia Britannica), (Reuters), (The Guardian), (Council on Foreign Relations), (The Diplomat), (Inter-American Development Bank Reports), (World Bank Latin America Reports), (BBC News), (Al Jazeera), (Foreign Policy), (The Economist), (European Union Reports)