Demokrasiler Topluluğu (CoD)

Demokrasiler Topluluğu (CoD), demokratik kurumları desteklemek ve genişletmek için 2000'de Polonya'da kurulan hükümetler arası bir koalisyondur. 30'dan fazla üye ülke ile demokrasiyi teşvik eder, sivil toplumu destekler. Ancak kararlarını bağlama yetkisi yoktur.

Demokrasiler Topluluğu (CoD) 1. Genel Bilgi

CoD Nedir? Demokrasiler Topluluğu (CoD), İngilizce adıyla Community of Democracies, dünya genelinde demokratik kuralları desteklemek, siyasi katılımı genişletmek, demokratik özgürlükleri ilerletmek ve demokratik normları ile kurumları güçlendirmek amacıyla devletler, sivil toplum ve özel sektörü bir araya getiren hükümetler arası bir koalisyondur. 25-27 Haziran 2000’de Polonya’nın Varşova kentinde düzenlenen ilk Bakanlar Konferansı ile kurulan CoD, Polonya Dışişleri Bakanı Bronisław Geremek ve ABD Dışişleri Bakanı Madeleine Albright’ın öncülüğünde başlatılmıştır. Örgüt, Varşova Bildirgesi’nde belirtilen demokratik değerleri teşvik etmeyi amaçlar. Ancak, CoD’nin hukuki anlamda uluslararası bir kuruluş olarak nitelendirilip nitelendirilemeyeceği tartışmalıdır, çünkü bağlayıcı karar alma yetkisi bulunmamaktadır.

[](https://tr.wikipedia.org/wiki/Demokrasiler_Toplulu%25C4%259Fu)[](https://en.wikipedia.org/wiki/Community_of_Democracies)

Kuruluş Tarihi: CoD, 25-27 Haziran 2000’de Varşova’da düzenlenen ilk Bakanlar Konferansı ile resmi olarak kurulmuştur. Girişim, Şili, Çek Cumhuriyeti, Hindistan, Mali, Portekiz ve Güney Kore’nin eş sponsorluğunda başlatılmıştır.

Merkez: CoD’nin Daimi Sekreterya’sı Varşova, Polonya’da bulunmaktadır. Sekreterya, örgütün günlük faaliyetlerini koordine eder ve Genel Sekreter tarafından yönetilir.

2. Amaç ve Görevler

Ana Amaç: CoD, dünya genelinde demokrasiyi teşvik etmeyi, demokratik kurumları güçlendirmeyi ve sivil toplumun özgürce faaliyet gösterebileceği bir ortam yaratmayı hedefler. Varşova Bildirgesi, bu hedefleri açıkça ortaya koyar ve demokrasinin temel ilkelerini (özgür seçimler, insan hakları, hukukun üstünlüğü) vurgular.

Temel Görevler:

Demokrasiyi Teşvik: Üye ülkelerde ve dünya genelinde demokratik normları desteklemek. Sivil Toplum Desteği: Sivil toplum kuruluşlarının (STK) özgürce faaliyet göstermesini sağlamak. Eğitim ve Kapasite Geliştirme: Demokratik süreçler hakkında eğitim programları düzenlemek. Kadın ve Gençlik Katılımı: Kadınların ve gençlerin siyasi süreçlere katılımını artırmak. Uluslararası İşbirliği: Demokratik değerleri küresel düzeyde savunmak için hükümetler ve STK’larla çalışmak. 3. Üye Ülkeler ve Gözlemciler

Üye Ülkeler: CoD, 30’dan fazla ülkeyi kapsayan bir Yönetim Konseyi’ne sahiptir. 2025 itibarıyla Yönetim Konseyi’nde yer alan ülkeler arasında Arjantin, Kanada, Şili, Kosta Rika, Estonya, Finlandiya, Gürcistan, Guatemala, Macaristan, Hindistan, Japonya, Litvanya, Mali, Meksika, Moğolistan, Fas, Nijerya, Kuzey Makedonya, Norveç, Polonya, Portekiz, Güney Kore, Romanya, İsveç, Birleşik Krallık, ABD ve Uruguay bulunmaktadır.

[](https://tr.wikipedia.org/wiki/Demokrasiler_Toplulu%25C4%259Fu)

Gözlemciler: CoD’nin resmi gözlemci statüsü bulunmamakla birlikte, çeşitli ülkeler ve uluslararası kuruluşlar toplantılara davet edilir. Örneğin, Avrupa Birliği ve Birleşmiş Milletler, CoD etkinliklerinde gözlemci olarak yer almıştır.

Üyelik Kriterleri: Üyelik, demokratik değerlere bağlılık gösteren ülkelere açıktır. Yönetim Konseyi’ne katılım, mevcut üyelerin onayıyla gerçekleşir. Ülkeler, özgür ve adil seçimler, insan hakları ve hukukun üstünlüğüne bağlılık gibi kriterlere göre değerlendirilir.

4. Organizasyon Yapısı

Yönetim: CoD, Bakanlar Konferansı, Yönetim Konseyi, Daimi Sekreterya ve Genel Sekreter tarafından yönetilir. Bakanlar Konferansı, iki yılda bir düzenlenir ve stratejik kararlar alır. Yönetim Konseyi, üye ülkelerden oluşur ve politikaları koordine eder. Daimi Sekreterya, Varşova’da bulunur ve Genel Sekreter Thomas E. Garrett tarafından yönetilir (2025 itibarıyla).

Çalışma Şekli: CoD, altı Çalışma Grubu (örneğin, Sivil Toplumu Etkinleştirme ve Koruma Çalışma Grubu) ve iki bağlı organ (Sivil Toplum Ayağı ve Akademik Danışma Kurulu) aracılığıyla faaliyetlerini yürütür. Sivil Toplum Ayağı, Uluslararası Yönlendirme Komitesi (ISC) tarafından temsil edilir ve 2022’den beri Enrique de Obarrio (REDLAD) tarafından yönetilir.

[](https://en.wikipedia.org/wiki/Community_of_Democracies)

Finansman: CoD’nin bütçesi, üye ülkelerin katkıları ve uluslararası bağışlarla finanse edilir. Polonya, ABD ve Avrupa Birliği, ana mali destekçilerdir.

5. Yetkiler ve Sınırlamalar

Yetkiler:

Politika Koordinasyonu: Demokratik normları teşvik için üye ülkeler arasında işbirliği sağlama. Eğitim ve Destek: Demokratik reformlar için teknik destek ve eğitim programları düzenleme. Uluslararası Temsil: Demokrasiyi küresel platformlarda savunma.

Sınırlamalar:

Bağlayıcı karar alma yetkisi yoktur; kararlar üye ülkelerin isteğine bağlıdır. Bazı üyelerin demokratik standartlardaki gerilemeler, örgütün güvenilirliğini sorgulatır. Finansman eksikliği, büyük ölçekli projeleri sınırlar. 6. Faaliyetler ve Çalışma Alanları

Demokrasi Eğitimi: CoD, demokratik süreçler hakkında eğitim programları düzenler. Örneğin, 2018’de Myanmar’da düzenlenen anayasa demokrasisi atölyeleri, demokratik reformları desteklemiştir. “Myanmar’da Demokratik Bir Anayasal Kültür Oluşturmak” başlıklı kitapçık, bu süreçte kullanılmıştır.

[](https://en.wikipedia.org/wiki/Community_of_Democracies)

Kadınların Siyasi Katılımı: CoD, “Kadınların Siyasi Katılımını Geliştirme” projesiyle kadınların siyasi süreçlere katılımını teşvik eder. UNDP ve International IDEA ile işbirliği içinde beş bölgesel istişare toplantısı düzenlenmiştir.

[](https://en.wikipedia.org/wiki/Community_of_Democracies)

Gençlik Katılımı: 2024’te başlatılan Gençlik Demokrasi Ağı, genç liderlerin demokrasi ve insan hakları alanında aktif olmasını destekler.

[](https://en.wikipedia.org/wiki/Community_of_Democracies) 7. Türkiye’nin Rolü

Üyelik: Türkiye, CoD’nin tam üyesi değildir, ancak geçmişte toplantılara gözlemci olarak katılmış ve demokratik reformlar konusunda diyalog geliştirmiştir.

İlişkiler: Türkiye, CoD ile ilişkilerini daha çok Avrupa Birliği ve BM platformları üzerinden sürdürmektedir. 2023’te Türkiye, CoD’nin sivil toplum forumlarına katılarak demokrasi tartışmalarına katkıda bulunmuştur.

Stratejik Durum: Türkiye, CoD aracılığıyla demokratik değerler ve insan hakları konularında uluslararası diyaloglara katılımını artırmayı hedefler, ancak tam üyelik yerine gözlemci statüsünü tercih etmiştir.

8. Tarihi ve Başarıları

Tarihçe:

2000: CoD, Varşova’da kuruldu. 2002: İlk Bakanlar Konferansı, Seul’de düzenlendi. 2018: Myanmar Anayasa Demokrasisi Projesi tamamlandı. 2024: Gençlik Demokrasi Ağı başlatıldı.

Başarılar:

Myanmar’da demokratik reformları destekledi. Kadınların ve gençlerin siyasi katılımını teşvik etti. Sivil toplumun demokrasi süreçlerindeki rolünü güçlendirdi. 9. Zorluklar ve Eleştiriler

Zorluklar:

Bazı üye ülkelerdeki demokratik gerilemeler, örgütün güvenilirliğini sorgulatır. Bağlayıcı karar alma yetkisinin olmaması, etkisini sınırlar. Küresel otoriterleşme eğilimleri, CoD’nin hedeflerini zorlaştırır.

Eleştiriler:

Bazı üyelerin demokratik standartlara uymaması, çifte standart eleştirilerine yol açar. CoD, ABD ve Batı merkezli bir girişim olarak algılanabilir. Sınırlı finansman, projelerin ölçeğini kısıtlar. 10. Gelecek Perspektifi

Güncel Durum: 2025 itibarıyla CoD, gençlik ve kadın katılımı projelerine odaklanmakta, dijital demokrasi ve otoriter rejimlere karşı mücadelede aktif rol oynamaktadır. Romanya, 2019’dan beri iki yıllık başkanlığı sürdürmektedir.

Miras: CoD, demokrasiyi küresel düzeyde teşvik eden önemli bir platform olmuş, ancak bağlayıcı karar eksikliği ve bazı üyelerin demokratik gerilemeleri nedeniyle eleştirilmiştir. Gelecekte, dijital teknolojiler ve gençlik katılımıyla etkisini artırması beklenmektedir.

Faydalanılan Kaynaklar: (Community of Democracies Official Website), (Wikipedia - Community of Democracies), (The Guardian), (Reuters), (Council on Foreign Relations), (The Diplomat), (UNDP Reports), (International IDEA), (European Institute for Security Studies), (Freedom House), (The Washington Post), (Foreign Policy), (Carnegie Endowment for International Peace), (OSCE Reports), (World Bank Governance Reports)