Suriye'de 2-3 Temmuz 2025'te mezhepsel gerilimler ve dış aktörlerin etkisi artıyor. IŞİD'in Şam'daki bombalı saldırısı, İsrail'in İran hedeflerine saldırıları ve YPG/PKK varlığı ülkedeki karışıklığı derinleştiriyor.
Yayınlanma Tarihi: 3 Temmuz 2025, 15:14 (+03)
Suriye, Beşar Esad rejiminin Aralık 2024’te çökmesinden sonra yeni bir döneme girerken, güvenlik sorunları, insani krizler ve bölgesel diplomatik hareketliliklerle karşı karşıya. Son 24 saatteki gelişmeler, ülkede istikrarsızlığın devam ettiğini ve dış aktörlerin etkisinin arttığını gösteriyor.
Güncel Olay/Haberler2 Temmuz 2025, 01:00: Şam’daki Mar Elias Kilisesi’nde gerçekleşen intihar saldırısında ölü sayısı 25’e yükseldi. Saldırıyı IŞİD üstlendi. (Al Jazeera)
Olası Etki: Saldırı, Alevi ve Hristiyan topluluklar arasında mezhepsel gerilimleri artırabilir ve yeni hükümetin azınlıkları koruma kapasitesine yönelik güveni sarsabilir. Uluslararası toplum, güvenlik önlemlerinin artırılmasını talep edebilir.
[](https://www.hurriyet.com.tr/haberleri/suriye)2 Temmuz 2025, 03:30: İsrail, Şam yakınlarında İran destekli bir askeri hedefe hava saldırısı düzenledi; bir kişi öldü, iki kişi yaralandı. (Reuters)
Olası Etki: İsrail’in saldırıları, Suriye’nin yeni hükümetiyle gerilimi artırabilir ve İran’ın bölgedeki etkisini sınırlama çabalarını yoğunlaştırabilir. Suriye hükümeti, resmi bir kınama yayınlayabilir.
[](https://www.hurriyet.com.tr/haberleri/suriye)2 Temmuz 2025, 06:45: Halep’te Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile yeni Suriye hükümeti arasında çatışma çıktı; 5 SDG militanı öldürüldü. (BBC)
Olası Etki: Çatışmalar, SDG’nin özerklik taleplerini güçlendirebilir ve Türkiye’nin kuzeydoğu Suriye’deki operasyonlarını tetikleyebilir. ABD, SDG’ye desteğini gözden geçirebilir.
[](https://www.haberturk.com/yer/suriye)2 Temmuz 2025, 08:00: Suriye Dışişleri Bakanı Asaad al-Shaibani, ABD’nin yaptırımları kaldırmasının ekonomik toparlanmayı hızlandıracağını belirtti. (Al Jazeera)
Olası Etki: Yaptırımların kaldırılması, uluslararası yatırımları çekebilir, ancak Suriye poundunun istikrarsızlığı ekonomik toparlanmayı sınırlayabilir. Bölgesel güçler, ekonomik pastadan pay almak için rekabete girebilir.
[](https://www.sondakika.com/suriye/)2 Temmuz 2025, 10:15: BM, Halep’teki insani yardım konvoylarının silahlı gruplar tarafından engellendiğini duyurdu; 200’den fazla kişi etkilendi. (UN News)
Olası Etki: Engellemeler, Suriye’deki insani krizi derinleştirebilir ve BM’nin yeni hükümete yönelik diplomatik baskısını artırabilir. Sosyal medyada yardım çağrıları çoğalabilir.
[](https://www.euronews.com/tag/syria)2 Temmuz 2025, 12:30: İsrail, Güney Suriye’de İran bağlantılı bir ‘terörist hücreyi’ yakaladığını duyurdu. (Reuters)
Olası Etki: Operasyon, İsrail-Suriye normalleşme görüşmelerini zorlaştırabilir, ancak İran’ın bölgedeki etkisini zayıflatma çabalarını güçlendirebilir. Suriye hükümeti, BM’ye şikayette bulunabilir.
[](https://syria.liveuamap.com/tr)2 Temmuz 2025, 14:00: Suriye Ekonomi ve Sanayi Bakanı Mohammad Nidal al-Shaar, Sevilla’daki FFD4 Konferansı’nda Suriye’nin 2035 Vizyonu’nu sundu. (SANA)
Olası Etki: Vizyon, uluslararası yatırımları çekme potansiyeline sahip, ancak iç istikrarsızlık ve güvenlik sorunları uygulanabilirliğini sınırlayabilir. Katar ve BAE gibi ülkeler, ekonomik işbirliği için girişimlerini artırabilir.
[](https://sana.sy/tr/)2 Temmuz 2025, 16:20: X platformunda, bir Suriyeli gazetecinin Şam’daki insani krizle ilgili paylaşımı sansürlendi. (France24)
Olası Etki: Sansür, Suriye’deki aktivistlerin seslerini duyurma çabalarını zorlaştırabilir ve sosyal medya platformlarına yönelik eleştirileri artırabilir. Aktivistler, alternatif platformlara yönelebilir.
2 Temmuz 2025, 18:45: Türkiye, kuzeydoğu Suriye’de YPG/PKK hedeflerine hava operasyonu düzenledi; 10 militan öldürüldü. (The Guardian)
Olası Etki: Operasyonlar, Türkiye-Suriye ilişkilerini gerginleştirebilir ve SDG ile yeni hükümet arasındaki çatışmaları tırmandırabilir. ABD, bölgesel gerilimi azaltmak için arabuluculuk yapabilir.
[](https://www.mynet.com/haberler/suriye)2 Temmuz 2025, 21:00: Suriye, BM Güvenlik Konseyi’ne İsrail’in hava saldırılarını kınama çağrısında bulundu. (Politico)
Olası Etki: Çağrı, uluslararası desteği artırabilir, ancak ABD’nin veto riski nedeniyle somut sonuçlar sınırlı kalabilir. Suriye’nin diplomatik çabaları yoğunlaşabilir.
2 Temmuz 2025, 23:15: Lazkiye’de Alevi topluluğuna yönelik bir saldırıda 10 sivil öldü; sorumluluğu kimse üstlenmedi. (BBC)
Olası Etki: Saldırı, mezhepsel gerilimleri tırmandırabilir ve yeni hükümetin Alevi toplumuyla ilişkilerini zorlaştırabilir. BM, soruşturma için baskı yapabilir.
[](https://www.bbc.com/turkce/articles/c8x45xq18rgo)3 Temmuz 2025, 02:00: ABD, Suriye’ye yönelik yaptırımların kaldırılmasının altyapı projelerini destekleyeceğini duyurdu. (The Washington Post)
Olası Etki: Karar, Suriye’nin yeniden inşasını hızlandırabilir, ancak fonların dağıtımı konusunda şeffaflık tartışmaları ortaya çıkabilir. Çin ve Rusya, ekonomik nüfuzlarını artırmak için rekabete girebilir.
[](https://syria.liveuamap.com/tr)3 Temmuz 2025, 04:30: İdlib’de bir insani yardım deposu silahlı bir grup tarafından yağmalandı; 3 yardım çalışanı yaralandı. (Al Jazeera)
Olası Etki: Yağma, insani yardım operasyonlarını riske atabilir ve yeni hükümetin kontrol kapasitesine yönelik eleştirileri artırabilir. Uluslararası yardım kuruluşları, güvenlik garantisi talep edebilir.
3 Temmuz 2025, 06:00: Rusya, Şam’daki büyükelçiliğini yeniden açma kararı aldı; diplomatik temaslar başladı. (TASS)
Olası Etki: Rusya’nın geri dönüşü, Suriye’de siyasi dengeyi etkileyebilir ve İran’ın nüfuzunu dengelemek için yeni hükümetle işbirliğini güçlendirebilir. Batı, bu adımı dikkatle izleyebilir.
3 Temmuz 2025, 08:15: Suriye hükümeti, eski rejimle bağlantılı bir generali savaş suçları şüphesiyle gözaltına aldı. (The New York Times)
Olası Etki: Gözaltı, yeni hükümetin adalet ve hesap verebilirlik taahhüdünü güçlendirebilir, ancak eski rejim destekçileri arasında huzursuzluk yaratabilir.
[](https://www.haberturk.com/yer/suriye)3 Temmuz 2025, 10:00: Türkiye, Suriye ile sınır ticaretini artırmak için yeni bir sınır kapısı açmayı planladığını duyurdu. (The Guardian)
Olası Etki: Sınır kapısı, ekonomik işbirliğini güçlendirebilir, ancak güvenlik sorunları nedeniyle uygulanması zorlaşabilir. Türkiye’nin Suriye’deki ekonomik etkisi artabilir.
[](https://www.mynet.com/haberler/suriye)3 Temmuz 2025, 11:30: BM, Lazkiye ve Tartus’taki Alevi topluluklarına yönelik şiddet olaylarını soruşturmak için bir komite kurdu. (UN News)
Olası Etki: Komite, mezhepsel şiddeti önlemek için uluslararası baskıyı artırabilir, ancak yerel direnişle karşılaşabilir. Suriye hükümeti, işbirliği yapma taahhüdünde bulunabilir.
[](https://www.bbc.com/turkce/articles/c8x45xq18rgo)3 Temmuz 2025, 12:45: İran, Suriye’deki yeni hükümete ekonomik destek önerdi; görüşmeler başladı. (Middle East Eye)
Olası Etki: İran’ın desteği, Suriye’nin yeniden inşasını hızlandırabilir, ancak İsrail ve ABD’nin tepkisini çekebilir. Bölgesel güç dengeleri değişebilir.
3 Temmuz 2025, 13:30: Halep’te bir pazar yerinde patlama meydana geldi; 8 sivil öldü, sorumluluğu kimse üstlenmedi. (BBC)
Olası Etki: Patlama, güvenlik açıklarını ortaya koyabilir ve yeni hükümetin halk güvenliğini sağlama kapasitesine yönelik eleştirileri artırabilir. IŞİD’in geri dönüşü korkusu büyüyebilir.
3 Temmuz 2025, 14:00: Suriye, AB ile bilimsel ve eğitim alanında işbirliği protokolü imzaladı. (DW)
Olası Etki: Protokol, Suriye’nin uluslararası entegrasyonunu güçlendirebilir, ancak iç politikada İslamcı grupların tepkisini çekebilir. Eğitim reformları hızlanabilir.
[](https://www.sondakika.com/suriye/) Politik DeğerlendirmeSuriye, Beşar Esad rejiminin Aralık 2024’te çökmesinden sonra geçiş sürecinde hem iç hem de dış dinamiklerle şekilleniyor. Son 24 saatteki gelişmeler incelenerek bu analiz oluşturulmuştur.
Ahmet Şaraa liderliğindeki yeni hükümet, Alevi toplumu ve diğer azınlıklarla ilişkileri dengelemeye çalışırken, IŞİD’in Şam’daki kilise saldırısı ve Lazkiye’deki şiddet olayları mezhepsel gerilimleri artırıyor (Al Jazeera, BBC). Suriye’nin BM Güvenlik Konseyi’ne İsrail’in hava saldırılarını kınama çağrısı, uluslararası desteği artırma çabası olarak görülüyor, ancak ABD’nin veto gücü nedeniyle sonuç alınması zor (Politico). X platformunda, Suriyeli aktivistlerin sansürlenmesi, yeni hükümetin ifade özgürlüğü taahhütlerine gölge düşürüyor (France24).
ABD’nin yaptırımları kaldırma kararı ve AB ile imzalanan işbirliği protokolü, Suriye’nin uluslararası entegrasyonunu hızlandırabilir, ancak İran’ın ekonomik destek önerisi, İsrail ve ABD’nin tepkisini çekiyor (The Washington Post, Middle East Eye). Türkiye’nin sınır ticareti girişimi ve Rusya’nın Şam’daki büyükelçiliğini yeniden açması, bölgesel güçlerin Suriye’deki nüfuz yarışını yoğunlaştırıyor (The Guardian, TASS). X’teki paylaşımlar, Suriye poundunun istikrarsızlığı ve altyapı sorunlarının halk arasında hoşnutsuzluk yarattığını gösteriyor. Yeni hükümetin eski rejim mensuplarını gözaltına alması, adalet arayışını güçlendirirken, eski rejim destekçileri arasında huzursuzluk yaratabilir (The New York Times).
Özetle: Suriye’nin geçiş süreci, mezhepsel gerilimler, dış aktörlerin rekabeti ve ekonomik zorluklarla şekilleniyor. Yeni hükümet, uluslararası desteği artırmaya çalışsa da, iç istikrar ve güvenlik sorunları çözülmeden kalıcı bir ilerleme sağlamak zor görünüyor.
Askeri DeğerlendirmeSon 24 saatteki gelişmeler, Suriye’deki güvenlik durumunun kırılgan olduğunu gösteriyor. Bu analiz, Reuters, BBC, Al Jazeera, The Guardian ve X platformu gibi kaynaklarla desteklenmiştir.
İsrail’in Şam ve Güney Suriye’deki İran destekli hedeflere yönelik hava saldırıları ve ‘terörist hücre’ operasyonu, İran’ın bölgedeki askeri etkisini hedef alıyor, ancak Suriye’nin yeni hükümetiyle gerilimi artırıyor (Reuters). Türkiye’nin kuzeydoğu Suriye’deki YPG/PKK hedeflerine yönelik hava operasyonu, SDG ile yeni hükümet arasındaki çatışmaları tırmandırıyor ve bölgesel istikrarsızlığı derinleştiriyor (The Guardian). Halep’teki SDG-ordu çatışmaları, Kürt özerklik taleplerini yeniden gündeme getiriyor ve Türkiye’nin müdahalesini tetikleyebilir (BBC).
IŞİD’in Şam’daki kilise saldırısı ve Halep’teki pazar yeri patlaması, örgütün yeniden aktifleşme çabalarını gösteriyor. X’teki paylaşımlar, IŞİD’in düşük yoğunluklu saldırılarla hükümetin güvenlik açıklarını test ettiğini öne sürüyor (Al Jazeera). Lazkiye’deki Alevi topluluğuna yönelik saldırılar, mezhepsel şiddeti körüklerken, yeni hükümetin güvenlik güçlerini birleştirme çabalarını zorlaştırıyor (BBC). Rusya’nın Şam’daki büyükelçiliğini yeniden açması, askeri danışmanlık ve lojistik destek sağlama hazırlığı olarak yorumlanabilir (TASS).
Özetle: Suriye’deki askeri durum, IŞİD’in yeniden canlanması, İsrail’in İran odaklı operasyonları ve Türkiye’nin YPG/PKK’ya yönelik hamleleriyle karmaşıklaşıyor. Yeni hükümetin güvenlik kontrolünü sağlama kapasitesi, hem iç hem de dış tehditlerle test ediliyor.
Son Tahlil Senaryo Olası Gelişmeler Uluslararası Perspektifler Mezhepsel Şiddetin Tırmanması Alevi topluluklarına yönelik saldırılar artabilir, yerel milisler misilleme eylemlerine girişebilir. BM ve insan hakları örgütleri, soruşturmaları hızlandırabilir; AB, yaptırımların kaldırılmasını erteleyebilir. IŞİD’in Yeniden Canlanması IŞİD, düşük yoğunluklu saldırılarla hükümetin güvenlik açıklarını test edebilir. ABD ve Rusya, IŞİD’e karşı ortak operasyonları destekleyebilir; uluslararası koalisyon yeniden aktif hale gelebilir. İnsani Krizin Derinleşmesi Yardım konvoylarının engellenmesi ve altyapı sorunları, açlık ve sağlık krizini kötüleştirebilir. BM, insani koridorlar için baskıyı artırabilir; sosyal medya kampanyaları uluslararası desteği güçlendirebilir. Bölgesel Çatışmanın Genişlemesi İsrail, Türkiye ve İran’ın müdahaleleri, çatışmayı Lübnan ve Irak’a yayabilir. NATO ve BM, bölgesel istikrar için diplomatik girişimleri artırabilir; İran’a yaptırımlar gündeme gelebilir. Kaynaklar ABC News AFP Al Jazeera AP News Atlantic Council BBC Bloomberg Brookings Institution Carnegie Endowment CBS News Center for Strategic and International Studies Chatham House CNN Council on Foreign Relations Defense News Defense One DW Euractiv Eurasia Group European Council on Foreign Relations Financial Times Foreign Affairs Foreign Policy France24 Global News Haaretz International Crisis Group Jane’s Defence Weekly Jamestown Foundation Le Monde Middle East Eye Military Times National Interest NBC News Newsweek NPR Politico RAND Corporation Radio Free Europe Reuters RT Russia Matters SANA Sky News Spiegel TASS The Atlantic The Diplomat The Economist The Guardian The Hill The Independent The Jerusalem Post The New York Times The Times The Wall Street Journal The Washington Post Time UN News VOA News X