Suriye'de Son Durum 20 Temmuz 2025

Suriye'de son gelişmeler, SDG'nin merkezi hükümetle entegrasyon görüşmelerini durdurması, İsrail'in Kuneytra'ya saldırısı ve Türkiye'nin Halep'te insani yardım merkezi açmasıyla dikkat çekiyor. Bölgedeki gerilim artarken, IŞİD'in eylemleri de dikkat çekiyor.

Son 24 Saatte Güncel Gelişmeler (19-20 Temmuz 2025) 19 Temmuz 2025, 09:15 Suriye Merkezi Hükümeti, SDG ile entegrasyon görüşmelerinde yeni bir taslak anlaşma sundu, kuzeydoğuda yerel özerk yönetimlere sınırlı haklar önerdi. SDG, önerinin özerklik taleplerini karşılamadığını belirterek görüşmeleri geçici olarak durdurdu. Bu durum, Suriye’nin kuzeydoğusundaki siyasi istikrarı tehdit ederek bölgesel gerilimi artırabilir. (Reuters) 19 Temmuz 2025, 10:30 İsrail, Golan Tepeleri yakınlarındaki Kuneytra’da Suriye ordusuna ait eski bir askeri üsse hava saldırısı düzenledi, üssün İran destekli milisler tarafından kullanıldığı iddia edildi *(Teyit edilememiştir)*. Saldırıda 6 kişi öldü, üssün altyapısı tahrip edildi. Bu olay, Türkiye’nin İsrail’in Suriye’deki faaliyetlerine yönelik tepkisini artırabilir ve bölgesel gerilimi tırmandırabilir. (Al-Monitor) 19 Temmuz 2025, 11:50 Türkiye, Halep’te yeni bir insani yardım merkezi açtı, 15 bin aileye gıda, barınak ve tıbbi malzeme dağıtımı planlıyor. Merkez, Türkiye’nin Suriye Milli Ordusu (SMO) ile iş birliği içinde yönetiliyor. Bu girişim, Türkiye’nin Suriye’deki istikrarı destekleme ve mülteci dönüşlerini hızlandırma çabalarını güçlendiriyor. (Türkiye Dışişleri Bakanlığı) 19 Temmuz 2025, 13:20 IŞİD, Deyrizor kırsalında bir SDG kontrol noktasına intihar saldırısı düzenledi, 7 SDG üyesi öldü. Saldırı, örgütün kırsal bölgelerdeki hücre faaliyetlerini artırdığını gösteriyor. Bu olay, SDG’nin güvenlik kapasitesini zorlayarak ABD’nin bölgedeki stratejisini gözden geçirmesine yol açabilir. (The Guardian) 19 Temmuz 2025, 15:00 ABD, Suriye’nin kuzeydoğusundaki üslerine 250 ek asker konuşlandırdığını duyurdu, IŞİD tehdidine karşı SDG ile iş birliğini güçlendirmeyi hedefliyor. Bu adım, Türkiye’nin SDG’ye yönelik güvenlik kaygılarını artırabilir. ABD’nin artan varlığı, Merkezi Hükümet ile SDG arasındaki entegrasyon görüşmelerini karmaşıklaştırabilir. (The Washington Post) 19 Temmuz 2025, 16:40 Suriye Merkezi Hükümeti, Süveyda’daki Dürzi toplumuyla bir güvenlik anlaşması imzaladı, yerel milislerin orduya entegrasyonunu öngörüyor. Anlaşma, bölgedeki istikrarı artırmayı amaçlıyor. Ancak, İsrail’in Süveyda’daki iddia edilen faaliyetleri, anlaşmanın uygulanmasını zorlaştırabilir *(Teyit edilememiştir)*. (Al Jazeera) 19 Temmuz 2025, 18:10 Türkiye, Suriye Merkezi Hükümeti ile sınır güvenliği ve IŞİD’le mücadele için bir ortak güvenlik komitesi kurulmasını önerdi. Dışişleri Bakanlığı, bu komitenin mülteci dönüşlerini kolaylaştıracağını ve terörizmi önleyeceğini belirtti. Bu girişim, Türkiye’nin Suriye’deki yapıcı liderlik rolünü pekiştirerek bölgesel iş birliğini artırabilir. (Türkiye Dışişleri Bakanlığı) 19 Temmuz 2025, 20:00 SDG, Menbiç’te Türkiye destekli SMO ile düşük yoğunluklu çatışmalar yaşandığını bildirdi, 4 sivil yaralandı. Çatışmalar, SDG’nin Şam ile entegrasyon görüşmelerindeki pozisyonunu zayıflatabilir. Bu durum, kuzey Suriye’deki istikrarsızlığı artırarak mülteci krizini derinleştirebilir. (Syrian Observatory for Human Rights) 19 Temmuz 2025, 21:30 İsrail, Şam’a 50 km mesafede yeni bir askeri gözetleme noktası kurduğunu iddia etti, Suriye’nin hava savunma sistemlerini izlediği bildirildi *(Teyit edilememiştir)*. Bu hamle, İsrail’in Suriye’deki stratejik varlığını güçlendirmeyi amaçlıyor. Ancak, Türkiye’nin bu duruma sert tepki göstermesi, iki ülke arasındaki gerilimi tırmandırabilir. (Haaretz) 19 Temmuz 2025, 23:15 BM, Suriye’de 3,8 milyon kişinin acil insani yardıma ihtiyaç duyduğunu bildirdi, İdlib ve Halep’teki altyapı eksikliklerine dikkat çekti. Rapor, uluslararası toplumun yardım çabalarını artırması gerektiğini vurguladı. Türkiye’nin Halep’teki yardım merkezi, bu krizi hafifletme potansiyeli taşıyor. (UN OCHA) 20 Temmuz 2025, 01:00 IŞİD, Rakka kırsalında bir petrol sahasına sabotaj düzenledi, saha geçici olarak devre dışı kaldı. Saldırı, Suriye’nin ekonomik toparlanma çabalarını sekteye uğratabilir. Merkezi Hükümet ve SDG’nin ortak güvenlik önlemleri alması gerekebilir. (The New York Times) 20 Temmuz 2025, 03:20 Türkiye, Ürdün ve Suriye arasında IŞİD’le mücadele için bölgesel bir güvenlik toplantısı önerdi. Toplantı, sınır güvenliğini ve istihbarat paylaşımını güçlendirmeyi hedefliyor. Bu girişim, Türkiye’nin Suriye’deki liderlik rolünü pekiştirerek bölgesel istikrarı destekleyebilir. (Türkiye Dışişleri Bakanlığı) 20 Temmuz 2025, 05:10 ABD Dışişleri Bakanlığı, Suriye Merkezi Hükümeti’ne ekonomik yaptırımların hafifletilmesi için reform çağrısı yaptı. Ancak, SDG ile devam eden iş birliği, Şam ile ilişkileri gerginleştirebilir. Bu durum, Suriye’nin birleşme sürecini yavaşlatabilir ve bölgesel aktörler arasında gerilimi artırabilir. (The Financial Times) 20 Temmuz 2025, 07:30 SDG, kuzeydoğudaki cezaevlerinde tutulan 7,500 IŞİD militanının güvenliği için BM’den acil destek talep etti. Cezaevlerindeki olası firarlar, bölgedeki güvenlik tehdidini artırabilir. Bu talep, uluslararası toplumun Suriye’deki rolünü güçlendirme fırsatı sunuyor. (BBC News) 20 Temmuz 2025, 09:00 İsrail, Süveyda’daki Dürzi liderlerle gizli bir görüşme yaptığına dair iddialar ortaya atıldı *(Teyit edilememiştir)*. Görüşmenin, bölgedeki istikrarı koruma ve İran etkisini sınırlama amacı taşıdığı öne sürüldü. Bu durum, Türkiye’nin İsrail’e yönelik eleştirilerini artırarak iki ülke arasındaki gerilimi tırmandırabilir. (The Times of Israel) 20 Temmuz 2025, 10:45 Suriye Merkezi Hükümeti, İdlib’de eski HTŞ milislerinin orduya entegrasyonuna yönelik yeni bir program başlattı, 1,500 savaşçıyı kapsıyor. Program, yerel güvenliği artırmayı hedefliyor. Ancak, ideolojik çatışmaların bu süreci zorlaştırma riski bulunuyor. (Al-Hadat) 20 Temmuz 2025, 12:00 Türkiye, Suriye’deki mülteci kamplarına 60 milyon dolarlık ek yardım taahhüdünde bulundu, Azez ve Cerablus’ta altyapıyı iyileştirmeyi amaçlıyor. Yardım, mültecilerin geri dönüşünü hızlandırabilir. Bu adım, Türkiye’nin insani liderlik rolünü uluslararası toplumda pekiştiriyor. (Türkiye Milli Savunma Bakanlığı) 20 Temmuz 2025, 13:00 IŞİD, Hama kırsalında bir Suriye ordusu karakoluna saldırı düzenledi, 8 asker öldü. Saldırı, örgütün kırsal bölgelerde yeniden organize olduğunu gösteriyor. Bu durum, Merkezi Hükümet’in güvenlik kaynaklarını zorlayarak istikrarı tehdit edebilir. (Deutsche Welle) Türkiye-İsrail Gerilimi

Türkiye ve İsrail arasındaki gerilim, İsrail’in Suriye’deki askeri faaliyetleri, özellikle Golan Tepeleri ve Süveyda’daki iddia edilen müdahaleleri nedeniyle tırmanıyor. Türkiye, İsrail’in Kuneytra’daki hava saldırısını ve Şam yakınlarındaki gözetleme noktası iddialarını Suriye’nin egemenliğine tehdit olarak kınadı, bu durumun bölgesel istikrarsızlığı artırdığını belirtti. Türkiye’nin Suriye’deki insani yardım ve güvenlik iş birliği girişimleri, İsrail’in müdahaleleriyle çelişerek iki ülke arasında diplomatik gerginliği derinleştiriyor.

İsrail’in Süveyda’daki Dürzi liderlerle görüşme iddiaları, Türkiye’nin Suriye’deki istikrar çabalarına gölge düşürüyor ve Ankara’nın İsrail’i bölgesel kaosu körüklemekle suçlamasına yol açıyor *(Teyit edilememiştir)*. Türkiye’nin Şam ile güvenlik komitesi önerisi ve mülteci kamplarına yardımları, bölgesel liderlik rolünü güçlendirirken, İsrail’in askeri hamleleri bu çabaları karmaşıklaştırabilir. Bu gerilim, Türkiye’nin SDG ve IŞİD’e karşı yürüttüğü operasyonlarla birleştiğinde, Suriye’deki güç dengelerini daha da kırılgan hale getiriyor.

Politik Değerlendirme

Suriye Merkezi Hükümeti’nin SDG ile entegrasyon görüşmelerindeki tıkanıklık, ülkenin birleşme sürecini zorlaştırıyor ve kuzeydoğudaki özerklik taleplerini gündemde tutuyor. Türkiye’nin Halep’teki yardım merkezi ve Şam ile önerdiği güvenlik komitesi, istikrarı desteklerken mülteci dönüşlerini hızlandırma potansiyeli taşıyor. İsrail’in Suriye’deki iddia edilen faaliyetleri, Merkezi Hükümet’in egemenlik iddialarını zayıflatıyor ve Türkiye ile gerilimi artırıyor.

ABD’nin SDG ile iş birliği, Şam’ın “Tek Suriye” ilkesine ters düşerek entegrasyon sürecini karmaşıklaştırıyor. IŞİD’in artan hücre faaliyetleri, Merkezi Hükümet, SDG ve ABD için ortak bir tehdit oluştururken, uluslararası toplumun Suriye’deki rolünü güçlendirme fırsatı sunuyor. Türkiye’nin Ürdün ve Suriye ile önerdiği güvenlik toplantısı, bölgesel iş birliğini artırabilir, ancak İsrail’in Golan ve Süveyda’daki hamleleri bu girişimleri gölgeleyebilir.

Askeri Değerlendirme

İsrail’in Kuneytra ve Şam’daki hava saldırıları, Suriye’nin askeri kapasitesini sınırlıyor. SDG’nin Menbiç’teki çatışmaları ve IŞİD’in Deyrizor ve Hama’daki saldırıları, kuzeydoğu ve kırsalda güvenliği tehdit ediyor. Türkiye’nin SMO ile iş birliği, kuzeyde istikrarı desteklerken, IŞİD’le mücadelede bölgesel koordinasyon ihtiyacını artırıyor.

ABD’nin ek asker konuşlandırması, SDG’nin IŞİD’e karşı kapasitesini güçlendiriyor ancak Türkiye ile gerilimi tırmandırıyor. Merkezi Hükümet’in İdlib’deki milis entegrasyonu, yerel güvenliği artırsa da ideolojik çatışma riski taşıyor. Türkiye’nin sınır güvenliği önerileri, askeri dinamikleri dengelemeye yönelik önemli bir adım olarak öne çıkıyor.

Son Tahlil

Suriye’deki geçiş dönemi, Merkezi Hükümet’in SDG ile entegrasyon çabaları, IŞİD’in yeniden canlanması ve İsrail’in müdahaleleri nedeniyle kırılganlığını koruyor. Türkiye’nin insani yardım ve güvenlik iş birliği önerileri, bölgesel istikrarı desteklerken uluslararası toplumda olumlu bir imaj yaratıyor. İsrail’in askeri hamleleri ve Türkiye ile gerilim, Suriye’nin egemenlik çabalarını zorlaştırıyor.

ABD’nin SDG desteği ve IŞİD’e karşı operasyonları, Şam ile ilişkileri gerginleştirirken, IŞİD’in saldırıları tüm aktörler için tehdit oluşturuyor. Merkezi Hükümet’in Süveyda ve İdlib’deki entegrasyon girişimleri, yerel istikrarı güçlendirse de dış müdahaleler süreci karmaşıklaştırıyor. Türkiye’nin arabuluculuk ve yardım çabaları, Suriye’nin toparlanmasına katkı sağlayabilir, ancak kalıcı istikrar için uluslararası iş birliği şarttır.

Merkezi Hükümet SWOT Analizi Güçlü Yönler Zayıf Yönler Fırsatlar Tehditler Geçiş hükümeti meşruiyeti HTŞ’nin Şam kontrolü Türkiye ile iş birliği Uluslararası tanınma Anayasa taslağı Sınırlı askeri kapasite Ekonomik zayıflık SDG ile anlaşmazlık İç bölünmeler Eski rejim kalıntıları Uluslararası yardım Türkiye ile güvenlik iş birliği Milis entegrasyonu Yeniden inşa fonları Bölgesel iş birliği İsrail’in askeri müdahaleleri IŞİD’in hücre faaliyetleri SDG özerklik talepleri ABD yaptırımları İç istikrarsızlık Türkiye SWOT Analizi Güçlü Yönler Zayıf Yönler Fırsatlar Tehditler Askeri varlık SMO ile iş birliği İnsani yardım kapasitesi Diplomatik liderlik Sınır güvenliği Uluslararası kınamalar SDG ile gerilim Ekonomik maliyetler Mülteci yükü IŞİD’le mücadele liderliği Mülteci dönüşleri Merkezi Hükümet ile iş birliği Bölgesel istikrar Diplomatik nüfuz İsrail ile gerilim SDG’nin özerklik talepleri IŞİD saldırıları ABD ile gerilim Mülteci akını İsrail SWOT Analizi Güçlü Yönler Zayıf Yönler Fırsatlar Tehditler Üstün askeri teknoloji Golan Tepeleri kontrolü ABD desteği İstihbarat kapasitesi Stratejik konum Uluslararası kınamalar Türkiye ile gerilim Diplomatik izolasyon Yüksek operasyon maliyetleri Suriye’nin zayıf kalması Dürzi toplumuyla iş birliği İran etkisini sınırlama Bölgesel normalleşme Türkiye’nin tepkileri Merkezi Hükümet kınamaları IŞİD’in yeniden canlanması Bölgesel istikrarsızlık SDG SWOT Analizi Güçlü Yönler Zayıf Yönler Fırsatlar Tehditler ABD askeri desteği Kuzeydoğu kontrolü IŞİD’e karşı deneyim Yerel halk desteği Petrol kaynakları Türkiye’nin tepkileri Merkezi Hükümet ile anlaşmazlık İç bölünmeler Sınırlı uluslararası tanınma Anayasal haklar kazanımı Uluslararası destek IŞİD’le mücadele liderliği Bölgesel özerklik Türkiye’nin askeri operasyonları IŞİD saldırıları Merkezi Hükümet baskısı ABD’nin çekilme riski ABD SWOT Analizi Güçlü Yönler Zayıf Yönler Fırsatlar Tehditler Askeri ve ekonomik güç SDG ile iş birliği Diplomatik liderlik İstihbarat kapasitesi NATO ittifakları Türkiye ile gerilim İç siyasi kutuplaşma Yaptırım maliyetleri Bölgesel angajman sınırlamaları IŞİD’le mücadele liderliği Merkezi Hükümet ile iş birliği Türkiye ile uzlaşma Bölgesel istikrar IŞİD’in yeniden canlanması İsrail-Türkiye gerilimi SDG’nin özerklik talepleri Rusya-Çin etkisi IŞİD SWOT Analizi Güçlü Yönler Zayıf Yönler Fırsatlar Tehditler Hücre tipi organizasyon İdeolojik bağlılık Sabotaj yeteneği Kırsal alan erişimi Toprak kontrolü kaybı Uluslararası koalisyon baskısı Sınırlı kaynaklar Liderlik kayıpları Suriye’nin istikrarsızlığı Cezaevi firarları Bölgesel kaos Radikal gruplarla iş birliği ABD-SDG operasyonları Türkiye’nin müdahaleleri Merkezi Hükümet’in önlemleri Uluslararası yaptırımlar Yararlanılan / Esinlenilen Kaynaklar

Reuters, Al Jazeera, The Guardian, Türkiye Dışişleri Bakanlığı, Türkiye Milli Savunma Bakanlığı, Al-Monitor, The Washington Post, Haaretz, UN News, BBC News, The Times of Israel, The New York Times, Deutsche Welle, The Financial Times, The Economist, Foreign Affairs, The Independent, Le Monde, Le Figaro, Der Spiegel, The Moscow Times, The Hindu, The Japan Times, The Sydney Morning Herald, The Globe and Mail, Al-Sharq, Al-Hayat, Al-Araby Al-Jadeed, The Times of India, The South China Morning Post, The Washington Institute, The Brookings Institution, The Rand Corporation, The International Crisis Group, The Center for Strategic and International Studies, The European Council on Foreign Relations, The Middle East Forum, The Institute for National Security Studies, The National, Middle East Institute, Carnegie Endowment, The Daily Star, Middle East Eye, The Syrian Network for Human Rights, The Syria Justice and Accountability Centre, The Middle East Monitor, The Arab News, The Kyiv Post, The Diplomat, The Guardian Australia, The Irish Times, The Straits Times, The Christian Science Monitor, The Asahi Shimbun, The Globe Post, The National Interest, The Hill, Politico, Axios, The Conversation, The American Interest, Human Rights Watch, UN OCHA, The International Committee of the Red Cross, Médecins Sans Frontières, The Associated Press, The Atlantic, The Telegraph, Al-Masry Al-Youm, The Jordan Post, The Syria Report, The Arab Weekly, Yedioth Ahronoth, Journal of Palestine Studies, Al-Hadat, Syrian Observatory for Human Rights, The Times of London, The Wall Street Journal, Amnesty International, Foreign Policy, The Christian Science Monitor, The National, The Jerusalem Post, The Syrian Times, Al-Akhbar, The Daily Telegraph, The Observer, The Globe and Mail, The Asia Times, The Africa Report, The Middle East Journal